Các sản phẩm thủy sản tươi sống của Việt Nam đang có dư địa tốt hơn trên thị trường Trung Quốc vì nhu cầu tốt hơn, trong khi sản phẩm đông lạnh gặp khó vì áp lực cạnh tranh và sự sụt giảm về giá.

Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, 8 tháng năm 2024, Việt Nam xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt trên 1 tỉ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cá tra và tôm chân trắng là hai mặt hàng mang về nguồn ngoại tệ chủ lực, với doanh thu lần lượt đạt 350 triệu và 180 triệu USD.

Các sản phẩm khác như tôm hùm, cua, ốc, nghêu… cũng ghi nhận mức tăng trưởng đột phá. Trong đó, tôm hùm tăng 139%, cua tăng gấp 16 lần, ốc và nghêu lần lượt tăng 603% và 215%.

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, Trung Quốc tuy là nước sản xuất thủy sản lớn nhất thế giới, nhưng phần lớn sản lượng của nước này đến từ nuôi trồng.

Các loại hải sản địa phương có hạn và người tiêu dùng vẫn tiếp tục tìm kiếm các sản phẩm thực phẩm được dán nhãn là chất lượng cao và được quốc tế công nhận, nhất là thủy sản tươi sống. Chưa kể, sự phát triển của thương mại điện tử và hệ thống chuỗi cung ứng lạnh tiên tiến đã giúp cho các sản phẩm tươi sống được tiêu thụ nhiều hơn, đến gần hơn với người dùng nước này.

Đây là lý do 8 tháng qua, Trung Quốc đã nhập khẩu hơn 2,8 triệu tấn thủy sản từ các nước. Hiện nay, 5 quốc gia chủ yếu cung cấp thủy sản cho Trung Quốc gồm Ecuador, Nga, Việt Nam, Canada và Ấn Độ. Trong đó Việt Nam là nguồn cung cấp lớn thứ 3 cho thị trường này.

Cua sống, tôm hùm là những mặt hàng chiếm một lượng lớn trong sản lượng hải sản sống nhập khẩu của Trung Quốc.

Hầu hết hải sản sống đều được tiêu thụ tại các kênh khách sạn, nhà hàng và tổ chức. Các nhà hàng trong những khách sạn được xếp hạng sao, nhà hàng hải sản đặc sản và nhà hàng Quảng Đông là những nơi phổ biến nhất mà người tiêu dùng thưởng thức hải sản sống nhập khẩu.

Cua sống, tôm hùm là những mặt hàng chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động nhập khẩu hải sản tươi sống của Trung Quốc.

Việc nhập khẩu hải sản sống đòi hỏi khả năng chuỗi lạnh tiên tiến, đặc biệt là tại các cảng nhập cảnh. Trong hầu hết trường hợp, nhà nhập khẩu hoặc nhà bán buôn phải thiết lập một cơ sở chứa để giữ sản phẩm sống và hoạt động trong 6-8 tháng.

Hoạt động buôn bán hải sản sống nhập khẩu của Trung Quốc chủ yếu diễn ra ở cấp độ thị trường bán buôn. Ngoài ra còn có những nhà nhập khẩu sử dụng các chuyến bay thuê bao để mua trực tiếp số lượng lớn hải sản sống với một nhà phân phối hoặc cửa hàng bán lẻ có uy tín.

Hải sản sống chủ yếu được vận chuyển bằng đường hàng không. Các sân bay được sử dụng bao gồm Thanh Đảo và Trịnh Châu, cả 2 đều cung cấp một số trợ cấp vận chuyển hàng hóa.

VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc những tháng còn lại năm nay tiếp tục tăng, nhất là dịp lễ, Tết cuối năm. Chính vì thế các doanh nghiệp Việt Nam nên tận dụng cơ hội để bứt phá tại thị trường này.