Trong năm 2025, có 3 chỉ số Việt Nam tiếp tục đứng đầu thế giới là chỉ số về nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo (đây là lần đầu tiên Việt Nam dẫn đầu thế giới chỉ số này).
Tin từ Bộ KH-CN cho biết, tối 16-9, tại Genève (Thụy Sĩ), tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đã tổ chức công bố Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu 2025 (Global Innovation Index - GII 2025).
Theo đó, Việt Nam được xếp hạng 44/139 quốc gia, nền kinh tế, duy trì thứ hạng năm 2024. Việt Nam tiếp tục có sự cải thiện thứ hạng đầu vào đổi mới sáng tạo (ĐMST) tăng 3 bậc so với năm 2023, từ vị trí 53 lên 50 (đầu vào ĐMST gồm 5 trụ cột: thể chế, nguồn nhân lực và nghiên cứu, cơ sở hạ tầng, trình độ phát triển của thị trường, trình độ phát triển của doanh nghiệp). Đầu ra ĐMST vẫn có thứ hạng tốt hơn đầu vào ĐMST dù thứ hạng giảm 1 bậc so với 2024, từ vị trí 36 xuống 37 (đầu ra ĐMST gồm 2 trụ cột: sản phẩm tri thức và công nghệ, sản phẩm sáng tạo).
Việt Nam duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp. Quốc gia thu nhập trung bình thấp xếp trên Việt Nam là Ấn Độ với thứ hạng 38. Có 3 quốc gia có thu nhập trung bình cao xếp trên Việt Nam là (Trung Quốc xếp hạng 10, Malaysia xếp hạng 34, Thổ Nhĩ Kỳ xếp hạng 43), còn lại tất cả các quốc gia xếp trên Việt Nam đều là các quốc gia có nền công nghiệp phát triển, thuộc nhóm thu nhập cao, tỷ lệ chi cho nghiên cứu phát triển/GDP cao. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam vượt lên trên Thái Lan, đứng thứ 3 sau Singapore và Malaysia.
Trong Báo cáo GII 2025 của WIPO, Việt Nam được WIPO ghi nhận là 1 trong 9 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhanh nhất tính từ năm 2013 (cùng Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Philippines, Indonesia, Maroc, Albania và Iran).
Việt Nam cũng là 1 trong 2 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 15 năm liên tiếp (gồm Ấn Độ và Việt Nam). Trong 15 năm liền, Việt Nam luôn có kết quả ĐMST cao hơn so với mức độ phát triển, cho thấy hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra ĐMST. Việt Nam là 1 trong 3 quốc gia (Trung Quốc, Việt Nam, Ethiopia) có tốc độ tăng trưởng năng suất lao động nhanh nhất trong giai đoạn 2014-2024.
Theo Báo cáo GII 2025, trong năm 2025, có 3 chỉ số Việt Nam tiếp tục đứng đầu thế giới là chỉ số về nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo (đây là lần đầu tiên Việt Nam dẫn đầu thế giới chỉ số này). Cùng với đó, có 3 chỉ số thuộc nhóm 10 quốc gia dẫn đầu thế giới là tốc độ tăng năng suất lao động (xếp hạng 4), số lượng ứng dụng điện thoại thông minh được tạo ra (xếp hạng 7) và phần chi nghiên cứu phát triển do doanh nghiệp trang trải/tổng chi nghiên cứu phát triển (xếp hạng 8).
Bộ KH-CN cho biết, Báo cáo GII hàng năm của WIPO là một bộ công cụ đánh giá năng lực ĐMST quốc gia có uy tín trên thế giới, phản ánh mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KH-CN và ĐMST của các quốc gia. Qua đó, các quốc gia thấy được bức tranh tổng thể cũng như các điểm mạnh, điểm yếu của mình. Vì lý do này mà GII hiện được chính phủ nhiều quốc gia sử dụng như một công cụ tham chiếu quan trọng cho quản lý nhà nước về KH-CN và ĐMST.
Theo kết quả khảo sát năm 2024 của WIPO, có 77% quốc gia thành viên (tăng hơn 20% so với kết quả khảo sát năm 2022) sử dụng kết quả GII trong xây dựng các chiến lược, chính sách KH-CN và ĐMST.
Thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã sử dụng bộ chỉ số này như một trong các công cụ quản lý điều hành quan trọng và đã phân công các bộ, cơ quan, địa phương cùng có trách nhiệm cải thiện chỉ số. Trong đó, Bộ KH-CN được giao nhiệm vụ là đầu mối theo dõi, điều phối chung. Từ năm 2017 đến nay, chỉ số GII của Việt Nam liên tục được cải thiện, tăng từ vị trí 59 (năm 2016) lên 44 (năm 2024)/133 quốc gia, nền kinh tế.
TRẦN BÌNH
