Thỏa thuận giữa Hamas và Fatah hôm 24-10, về việc thành lập một cơ quan kỹ trị tạm thời để quản lý Dải Gaza sau chiến sự giống như cánh cửa tái thiết vừa hé mở giữa những bức tường đổ nát. Sau gần 2 thập niên chia rẽ, hai phe lớn nhất trong phong trào Palestine buộc phải tìm một lối ra chung: tách quyền điều hành dân sự khỏi cuộc đối đầu chính trị và quân sự, để ít nhất đời sống thường nhật của người dân có thể bắt đầu lại.

Theo tuyên bố sau các cuộc họp tại Cairo, Ai Cập, cơ quan kỹ trị này sẽ gồm những nhân vật độc lập, không mang màu sắc đảng phái, chịu trách nhiệm điều hành các lĩnh vực dân sự như y tế, điện nước, giáo dục và phân phối viện trợ. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2007, Hamas đồng ý chuyển giao phần quản lý dân sự cho một nhóm trung lập, trong khi Fatah, thông qua Chính quyền Palestine, chấp nhận chia sẻ quyền kiểm soát để tạo dựng bộ máy mới. Mỗi bên lùi một bước, hy vọng mở ra con đường tái thiết.

Fatah kỳ vọng cơ chế kỹ trị sẽ giúp khôi phục uy tín và tái khẳng định vai trò đại diện hợp pháp của người Palestine, còn Hamas chọn rút lui có tính toán, giữ ảnh hưởng thực địa nhưng tránh va chạm trực diện với cộng đồng quốc tế. Cả hai đều đang nỗ lực chứng minh “thiện chí chính trị” trước những trung gian khu vực như Ai Cập, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ, những quốc gia đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai Gaza. Tuy vậy, cánh cửa vừa mở vẫn mong manh.

Israel khẳng định sẽ không chấp nhận bất kỳ cơ quan nào có liên hệ với Hamas, trong khi Mỹ và Liên minh châu Âu đặt điều kiện viện trợ gắn với yêu cầu “phi vũ trang” và minh bạch tài chính. Cơ quan kỹ trị vì thế đứng giữa 3 áp lực: kỳ vọng của người dân Gaza, sự giám sát của quốc tế và toan tính của chính nội bộ Palestine. Dù còn nhiều ràng buộc, thỏa thuận này vẫn là tín hiệu hiếm hoi cho thấy tinh thần đồng thuận vẫn tồn tại giữa những người Palestine.

VIỆT LÊ