(ĐTTCO) - Trung Quốc vừa công bố dự án nghiên cứu năng lượng nhiệt hạch mới mang tên BEST, đánh dấu bước tiến quan trọng trong tham vọng chinh phục nguồn năng lượng sạch gần như vô hạn.
Theo Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc (CAS), BEST là lò Tokamak siêu dẫn plasma cháy thử nghiệm, mô phỏng cơ chế phản ứng nhiệt hạch của Mặt trời và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2027.
Nhiệt hạch được coi là nguồn năng lượng tối ưu nhờ khả năng phát điện sạch và gần như vô hạn, song đến nay các lò phản ứng vẫn tiêu thụ nhiều năng lượng hơn mức sản sinh.
BEST sẽ thực hiện các thí nghiệm đốt plasma từ deuterium và tritium, hướng tới đạt trạng thái plasma cháy, điều kiện để phản ứng tự duy trì và tạo ra năng lượng thực sự dương. Nếu thành công, đây sẽ là cơ sở chứng minh khả năng phát điện từ nhiệt hạch trong thực tế, mở đường cho thương mại hóa.
Phó giám đốc Viện Vật lý Khoa học Hợp Phì Song Yuntao gọi dự án là “cuộc thăm dò vào vùng lãnh thổ chưa được khai phá”.
Trung Quốc kỳ vọng BEST trở thành nền tảng quốc gia chủ chốt trong lĩnh vực nhiệt hạch, bổ trợ cho lò EAST, công trình thử nghiệm vận hành từ năm 2006 và đóng vai trò quan trọng trong chương trình hợp tác nhiệt hạch quốc tế ITER.
Lễ công bố dự án có sự tham dự của hơn 10 quốc gia, trong đó có Pháp, Anh và Đức. Các đại biểu đã ký Tuyên bố Nhiệt hạch Hợp Phì nhằm thúc đẩy hợp tác khoa học toàn cầu. Theo CAS, các cơ sở chủ lực như BEST sẽ mở cửa cho giới khoa học quốc tế, đi kèm quỹ nghiên cứu và chương trình trao đổi.
Bên cạnh hạ tầng, Trung Quốc cũng đạt tiến bộ lớn về vật liệu then chốt. Các nhà khoa học CAS đã phát triển thành công hợp kim Hastelloy C276 siêu tinh khiết, nền tảng của băng siêu dẫn nhiệt độ cao thế hệ 2. Các dải hợp kim mỏng chỉ 0,046mm, dài hơn 2.000m giúp giảm đáng kể phụ thuộc nhập khẩu và tăng chủ động trong chuỗi vật liệu chiến lược.
BEST trở thành mảnh ghép mới trong chuỗi đầu tư khoa học quy mô lớn của Trung Quốc từ 2018, bên cạnh Trạm Vũ trụ Trung Quốc và các cơ sở nghiên cứu lượng tử, thể hiện mục tiêu dẫn đầu dài hạn trong công nghệ năng lượng tương lai.
Vinh Trang
