Theo Sở Xây dựng, nguyên nhân vi phạm do tốc độ đô thị hóa, gia tăng dân số cơ học cao dẫn đến nhu cầu nhà ở của người dân tăng mạnh. Trong khi đó, công tác lập, rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa theo kịp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Mới đây,Sở Xây dựng Tp.HCM có báo cáo công tác phòng ngừa tội phạm và phòng, chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực xây dựng cơ bản năm 2021.

Theo đó,Thanh tra Sở Xây dựng Tp.HCM đã kiểm tra, phát hiện 319 công trình xây dựng trái phép trong năm 2021.

Trong 10 tháng năm 2021, Thanh tra Sở Xây dựng đã kiểm tra 49.482 công trình với 51.215 lượt. Qua đó, phát hiện 319 công trình vi phạm, bình quân 1,1 vụ/ngày, giảm 7,4 vụ/ngày, tỉ lệ giảm là 87,1%, so với bình quân số vụ vi phạm cùng kỳ.

Trong 319 vi phạm có 141 công trình xây dựng sai phép và 178 công trình xây dựng không phép. Tình trạng xây dựng không phép xảy ra phổ biến tại Tp.Thủ Đức và các huyện Củ Chi, Bình Chánh, Hóc Môn, vốn là những điểm nóng về sai phạm xây dựng trong những năm gần đây.

Theo Sở Xây dựng, nguyên nhân vi phạm do tốc độ đô thị hóa, gia tăng dân số cơ học cao dẫn đến nhu cầu nhà ở của người dân tăng mạnh. Trong khi đó, công tác lập, rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa theo kịp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Người dân có nhu cầu về nhà ở nhưng không có khả năng mua nhà hợp pháp nên phát sinh tình trạng mua, bán đất nông nghiệp, phân lô trái phép, xây dựng không phép trên đất nông nghiệp.

Thêm vào đó, lợi nhuận từ việc mua bán đất nông nghiệp, phân lô bán nền trên địa bà là rất lớn. Đầu nậu, môi giới lợi dụng nhu cầu về nhà ở của người dân đã tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép và xây dựng nhà ở không phép trên đất nông nghiệp để kinh doanh, dẫn đến tình hình xây dựng trên địa bàn một số quận ven và huyện ngoại thành diễn biến phức tạp.

Từ thực tế trên, Sở Xây dựng kiến nghị bổ sung các giải pháp khẩn cấp tạm thời, tạm ngừng cung cấp các dịch vụ liên quan (điện, nước, viễn thông,...) ngăn chặn hành vi vi phạm hành chính nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, ngăn chặn các trường hợp cố tình vi phạm, tiếp tục thi công xây dựng dẫn đến khó khăn trong công tác xử phạt vi phạm hành chính.

Bên cạnh đó, kiến nghị Bộ Xây dựng sớm có hướng dẫn hoặc sửa đổi, bổ sung Nghị định 139 năm 2017 về thẩm quyền ban hành và thực hiện Quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm, tránh chồng chéo về thẩm quyền gây chậm trễ trong công tác xử lý vi phạm hành chính.

Ngoài ra, Sở kiến nghị Bộ Xây dựng sớm có hướng dẫn hoặc sửa đổi, bổ sung Nghị định 139 năm 2017 về thẩm quyền ban hành và thực hiện Quyết định cưỡng chế phá dỡ công trình, bộ phận công trình vi phạm, tránh chồng chéo về thẩm quyền gây chậm trễ trong công tác xử lý vi phạm hành chính.