(ĐTTCO) - Tòa án Tối cao Mỹ ngày 5-12 đã quyết định xem xét tính hợp pháp của chính sách gây tranh cãi liên quan đến quyền quốc tịch theo nơi sinh, một trong những trọng tâm trong chương trình nghị sự của Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ này.

Vụ việc sẽ định đoạt liệu Tổng thống có quyền chấm dứt quyền tự động mang quốc tịch đối với trẻ em sinh ra tại Mỹ nhưng có cha mẹ cư trú bất hợp pháp hoặc tạm thời hay không.

Phán quyết mà tòa tối cao chuẩn bị cân nhắc nhằm xem lại quyết định của tòa cấp dưới từng bác lập luận của ông Trump về việc diễn giải điều khoản quốc tịch trong Hiến pháp thế kỷ XIX. Cách diễn giải mới nếu được chấp nhận có thể làm thay đổi căn bản truyền thống thực thi quyền quốc tịch theo nơi sinh tại Mỹ suốt nhiều thập kỷ.

Cùng với hồ sơ quốc tịch, Tòa án Tối cao cũng đang nghiên cứu khả năng giữ nguyên các mức thuế quan diện rộng, phần cốt lõi trong chính sách kinh tế và đối ngoại của Tổng thống Trump, cũng như quyền của Tổng thống trong việc sa thải người đứng đầu các cơ quan độc lập.

Từ trước đến nay, Tòa án Tối cao chủ yếu xem xét việc các chính sách gây tranh cãi của ông Trump có thể tiếp tục được triển khai trong lúc kiện tụng hay không, với phần lớn quyết định nghiêng về phía chính phủ. Tuy vậy, nhiều tòa cấp dưới vẫn đình chỉ chính sách hạn chế quyền quốc tịch theo nơi sinh, dẫn tới việc Tòa án Tối cao phải vào cuộc phân xử xem liệu chính sách có được thực thi hay không.

Trong một diễn biến liên quan, tòa tối cao đã chấp nhận xem xét kháng cáo đối với phán quyết của một thẩm phán liên bang tại New Hampshire trong vụ kiện tập thể đứng đơn bởi các bậc cha mẹ và trẻ em có nguy cơ bị từ chối quyền quốc tịch. Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ, đại diện nguyên đơn, cho rằng không có lý do để tòa tối cao phải can thiệp, đồng thời bày tỏ hy vọng vụ việc sẽ được giải quyết dứt điểm.

Giới chuyên gia nhận định đây là cơ hội để các thẩm phán, với đa số mang khuynh hướng bảo thủ và gồm 3 người được ông Trump bổ nhiệm, thể hiện sự độc lập trước Tổng thống trong một vấn đề pháp lý nhạy cảm và có tác động chính trị sâu rộng.

Ánh Vân