Chiều 26-6, với đa số phiếu tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết ngày 31-12-2030. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026.
Việc tiếp tục miễn thuế thêm 5 năm nhằm góp phần đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại hóa.
Theo quy định của Nghị quyết, các tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất nhưng không trực tiếp sử dụng để sản xuất mà cho đơn vị khác thuê lại sẽ phải nộp 100% thuế sử dụng đất nông nghiệp trong thời gian chưa bị thu hồi đất.
Theo báo cáo của Chính phủ, giai đoạn 2001-2010, tổng số tiền thuế đất nông nghiệp được miễn, giảm bình quân 3.268 tỷ đồng một năm; con số này đã tăng lên khoảng 7.500 tỷ đồng mỗi năm trong ba năm gần đây. Việc tiếp tục miễn thuế đất nông nghiệp được đánh giá sẽ khuyến khích tích tụ đất đai, phát triển sản xuất quy mô lớn và nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp.
Báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, một số ý kiến đề nghị không miễn thuế đối với trường hợp để đất bỏ hoang, không sản xuất, sử dụng không đúng mục đích. Ý kiến khác đề nghị quy định nguyên tắc và điều kiện, tiêu chí cụ thể để được miễn thuế, đồng thời có chế tài xử lý các trường hợp lợi dụng chính sách để sử dụng đất sai mục đích hoặc tích tụ đất đai và để đất hoang hóa.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thừa nhận thực tế, tình trạng sử dụng đất sai mục đích, đất hoang hóa, gây lãng phí nguồn lực vẫn diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, việc quy định cụ thể các tiêu chí để xác định đúng đối tượng được miễn thuế, không miễn thuế đối với đất bỏ hoang, sử dụng không đúng mục đích cần có thời gian nghiên cứu, chuẩn bị một cách phù hợp. Dự án Nghị quyết về việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp của Chính phủ trình Quốc hội vào thời điểm này chưa giải quyết được các vấn đề nêu trên.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2024 đã có một số quy định nhằm góp phần khắc phục tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp đồng thời, pháp luật về đất đai đã quy định thẩm quyền của các cơ quan liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai, áp dụng các chế tài xử lý vi phạm về sử dụng đất. Do đó, để dự thảo Nghị quyết có thể được ban hành kịp thời, tránh ngắt quãng trong thực hiện chính sách, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ như dự thảo Nghị quyết về đối tượng được áp dụng việc miễn thuế.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ triển khai đánh giá một cách đầy đủ, toàn diện về thực trạng và hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp thời gian qua, hiệu quả của chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với phát triển kinh tế nông nghiệp, đời sống nông dân, để xây dựng các giải pháp chính sách phù hợp.
Trước mắt, Ủy ban đề nghị Chính phủ lưu ý hướng dẫn đầy đủ các quy định của Luật Đất đai và có các giải pháp thiết thực để bảo đảm không xảy ra tình trạng hoang hóa, lãng phí nguồn lực đất đai, phòng tránh và xử lý các trường hợp lợi dụng chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất nói chung, đất nông nghiệp nói riêng.
PHAN THẢO
