Ngành xi măng vẫn đang ở giai đoạn khó khăn nhất kể từ thời điểm hình thành cách đây hơn 100 năm. Các doanh nghiệp kinh doanh ảm đạm, có nguy cơ phá sản hoặc bán một phần nhà máy cho nước ngoài dogặp khó khăn rất lớn trong sản xuất và tiêu thụ.

Khó khăn của ngành xi măng vẫn tiếp tục kéo dài từ năm ngoái đến nay trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn chưa phục hồi. Theo số liệu của Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA), lượng tiêu thụ xi măng trong 7 tháng qua ở mức 32,4 triệu tấn, giảm 3% so với mức nền thấp kỷ lục của cùng kỳ năm ngoái.

Còn theo Tổng Cục Hải quan, lượng xi măng và clinker xuất khẩu trong 7 tháng đầu năm nay gần như tương đương so với cùng kỳ năm ngoái, ở mức 18,3 triệu tấn. Trong đó, chỉ riêng tháng 7, lượng hàng xuất khẩu giảm 10% so với cùng kỳ.

Giá xi măng và clinker liên tục giảm, nhiều sản phẩm đang phải bán dưới giá thành sản xuất. Trong tháng 7, giá xi măng và clinker ở mức 38,8 USD/tấn, thấp hơn 13% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tại hội thảo về xanh hoá ngành xi măng mới đây, ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch VNCA, nhận định ngành xi măng đang dần kiệt sức. Như mọi năm, ở thời điểm hiện tại nhu cầu sử dụng xi măng rất cao nhưng năm nay thì trái lại, khiến nguồn cung tiếp tục dư thừa.

Năm 2023 từng được đánh giá là giai đoạn khó khăn nhất của ngành xi măng kể từ thời điểm hình thành cách đây hơn 100 năm trước khi nguồn cung xi măng trong nước vượt xa so với nhu cầu. Nguồn cung xi măng cả nước năm 2023 khoảng 117,8 triệu tấn trong khitiêu thụ trong nước chỉ bằng 84% so với cùng kỳ 2022 (nội địa đạt 56,6 triệu tấn, xuất khẩu 31,2 triệu tấn).

Sang năm 2024, tình hình vẫn chưa cải thiện và tiếp tục "dò đáy" 100 năm. Tính đến hết tháng 7, lượng tiêu thụ thậm chí còn thấp hơn mức nền thấp của cùng kỳ năm ngoái.

Tình hình thị trường vẫn ảm đạm khiến kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trong ngành chưa thể khá hơn. Đại diện Hiệp hội Xi măng đánh giá doanh nghiệp trong ngành có nguy cơ phá sản hoặc bán một phần nhà máy cho nước ngoài dogặp khó khăn rất lớn trong sản xuất và tiêu thụ.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, còn 4 tháng nữa hết năm nhưng chưa chắc tình hình thị trường xi măng sẽ khá hơn năm ngoái.

Tuy nhiên, PGS.TS Lương Đức Long, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Xi măng Việt Nam vẫn kỳ vọng rằng các dự án đầu tư công sẽ thúc đẩy tiêu thụ xi măng từ nay đến cuối năm.

Bên cạnh đó, chỉ thị mới đây của Thủ tướng trong việc tháo gỡ khó khăn cho ngành xi măng sẽ góp phần giúp chặng đường phục hồi dễ dàng hơn.

Về dài hạn, Phó Chủ tịch VNCA cho rằng tiêu thụ xi măng của Việt Nam chưa đạt đỉnh và vẫn còn dư địa để tiếp tục tăng. Song, tăng ở thời điểm nào sẽ còn phụ thuộc nhiều yếu tố trong đó có cơ chế chính sách.