Giá nhiên liệu hóa thạch như xăng dầu, gas và điện tăng luôn làm đau đầu các nhà sản xuất, vì làm tăng giá thành sản phẩm. Để tiết kiệm chi phí, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa, nhiều doanh nghiệp ở Tây Ninh chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời, phát điện từ bã mía, khoai mì…

Khai thác sức nóng mặt trời

Gần 8 năm nay, cơ sở làm bánh tráng của gia đình chị Trang, 32 tuổi ở ấp Trảng Sa, xã Đôn Thuận, huyện Trảng Bàng đã sử dụng nhiệt lượng của mặt trời vào hệ thống sấy. Trước đây, để sấy bánh tráng, gia đình chị hoàn toàn sử dụng củi làm nhiên liệu đốt lò hơi, tạo nhiệt sấy khô bánh. Năm 2017, trong một dịp đi tham quan làng nghề làm bánh tráng ở Củ Chi (TPHCM), chị Trang được biết có nhiều cơ sở nơi đây tận dụng sức nóng mặt trời để sấy bánh, nhờ đó giảm chi phí sản xuất. Công ty cổ phần công nghệ Nhiệt Mặt Trời là đơn vị thi công hệ thống sấy sử dụng năng lượng mặt trời cho các cơ sở này. Là người nhạy bén trong kinh doanh nên chị Trang liên hệ với công ty để ký hợp đồng lắp đặt thêm bộ phận thu nhiệt từ mặt trời, kết hợp với hệ thống sấy bằng lò hơi sử dụng củi đang có của gia đình.

Mặc dù năng lượng mặt trời chỉ là nguồn cung cấp nhiệt bổ sung và hệ thống sấy cần có các năng lượng khác hỗ trợ những lúc thiếu nắng, nhưng giúp tiết kiệm chi phí sản xuất không nhỏ. Vì thế, đến năm 2023, chị Trang mạnh dạn đầu tư dây chuyền sản xuất bánh tráng kết hợp sử dụng năng lượng mặt trời với lò hơi công suất hơn 2 tấn sản phẩm/ngày, do Công ty Nhiệt Mặt Trời cung cấp. Chị Trang chia sẻ, khi sử dụng nhiệt lượng từ mặt trời, cơ sở đã tiết kiệm đáng kể chi phí sử dụng năng lượng. Vào những lúc trời nắng, chỉ cần sức nóng mặt trời cũng đủ làm khô sản phẩm mà không cần gia nhiệt thêm từ lò hơi đốt bằng các nhiên liệu như củi, gas, điện...

Ông Nguyễn Văn Khỏe, Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Nhiệt Mặt Trời, khẳng định: sử dụng năng lượng mặt trời không chỉ giúp tiết kiệm chất đốt như củi, gas, điện… mà qua đó còn góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Được thành lập từ năm 2014 đến nay, công ty đã thiết kế, thi công lắp đặt hệ thống sản xuất kết hợp năng lượng mặt trời với lò hơi cho nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm như bánh tráng, hủ tiếu, bún khô… ở các tỉnh thành khu vực Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

Cuộc đua năng lượng tái tạo

Tỉnh Tây Ninh là thủ phủ mía đường lớn của cả nước. Mùa vụ 2024-2025, toàn tỉnh có trên 17.000ha mía nguyên liệu do Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS, xã Tân Hưng, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) ký kết hợp đồng đầu tư, bao tiêu thu mua. TTC AgriS là nhà cung cấp sản phẩm mía đường đứng đầu Việt Nam. Với quy mô sản xuất lớn nên cũng có lượng bã mía thải ra khổng lồ. Từ nhiều năm qua, nhà máy đường TTC Tây Ninh của công ty đã tận dụng bã mía làm nhiên liệu đốt lò hơi để chạy máy phát điện. Nhà máy có 2 tổ máy phát điện sử dụng năng lượng từ bã mía có công suất 37MW. Sản lượng điện do máy phát điện từ bã mía của công ty không những phục vụ cho nhu cầu của nhà máy, mà còn có dư ra để hòa vào lưới điện quốc gia.

Chị Nguyễn Thị Thủy Tiên, Giám đốc Nhà máy đường TTCS Tây Ninh cho biết, bã mía sau khi được dùng làm nhiên liệu chạy máy phát điện và cung cấp nhiệt lượng cho hệ thống sấy sẽ sinh ra tro mía, và đây cũng là nguyên liệu làm phân bón trở lại cho cây rất tốt. Có thể thấy, bã mía xưa kia vốn chỉ được xem như phế phẩm, còn nay thì tạo ra giá trị kinh tế lớn.

Tây Ninh cũng là tỉnh có diện tích và sản lượng khoai mì đứng đầu cả nước. Từ khoai mì được chế biến thành nhiều sản phẩm, thực phẩm khác nhau, trong đó có đặc sản bánh tráng. Theo tìm hiểu, bã khoai mì hiện cũng được nhiều cơ sở chế biến tinh bột, sản xuất bánh tráng ở Tây Ninh tận dụng ủ thành khí gas sinh học (biogas) làm nhiên liệu để hấp bánh và sấy bánh, nhờ đó giảm lượng củi hoặc điện, tiết kiệm chi phí.

Bên cạnh các nguồn năng lượng nêu trên, Tây Ninh là địa phương nằm trong tốp đầu cả nước đầu tư điện mặt trời. Hiện nay toàn tỉnh đã có 10 nhà máy điện mặt trời đang hoạt động, với tổng công suất hơn 808MW. Trong đó đáng chú ý là cụm nhà máy điện mặt trời Dầu Tiếng 1, 2, 3 xây dựng ở các vùng bán ngập ở hồ Dầu Tiếng, hiện là nhà máy điện mặt trời lớn nhất Đông Nam Á.

Quy hoạch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, xây dựng “Tây Ninh xanh”. Trong đó, yếu tố xanh vừa là mục tiêu, vừa là phương tiện phát triển của tỉnh.

TẤN NHẤT