Phát biểu tại "Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2024", sáng ngày 28/2, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Thanh Hà cho biết, NHNN tiếp tục chủ động bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ, tăng cường phối hợp với các bộ ngành để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà nhấn mạnh, sự phát triển của thị trường chứng khoán (TTCK) có vai trò, ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế và của các doanh nghiệp thể hiện qua việc hỗ trợ các doanh nghiệp huy động vốn từ phát hành trái phiếu, cổ phiếu để đáp ứng được nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030 đã xác định rõ mục tiêu phát triển TTCK ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, hội nhập; nâng cao khả năng chống chịu rủi ro, có cơ cấu hợp lý giữa các cấu phần thị trường, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, chủ yếu cho nền kinh tế.

Đồng thời, để TTCK phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững hơn, cuối năm 2023 và ngay đầu năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 1360/CĐ-TTg ngày 13/12/2023 về tăng cường các giải pháp thúc đẩy TTCK phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững và Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 15/02/2024 về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, trong đó chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan khẩn trương xử lý nhanh chóng các vướng mắc thuộc lĩnh vực phụ trách để đáp ứng tiêu chí nâng hạng TTCK từ cận biên lên thị trường mới nổi.

Trên cơ sở bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã chủ động bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ để điều hành linh hoạt, chủ động các công cụ chính sách tiền tệ; kịp thời phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ ngành có liên quan trong phối hợp điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Qua đó, hỗ trợ sự phát triển của TTCK, tiến tới mục tiêu nâng hạng TTCK.

NHNN điều hành chính sách tiền tệ năm 2023 góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát bình quân, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ sự phát triển của TTCK.

Năm 2023, NHNN đã kịp thời điều chỉnh chính sách, ban hành và triển khai thực hiện đồng bộ, tối ưu các công cụ, giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát bình quân năm 2023 đạt 3,25% thấp hơn mức tiêu 4,5% do Quốc hội và Chính phủ đề ra.

NHNN điều hành giảm lãi suất để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế. Đến cuối năm 2023, mặt bằng lãi suất trong nước đã có sự điều chỉnh giảm sâu (lãi suất tiền gửi và cho vay phát sinh mới giảm hơn 2,5%/năm; lãi suất cho vay dư nợ cuối kỳ báo cáo giảm 1,1%/năm). NHNN dự kiến mặt bằng lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới.

NHNN tiếp tục điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với tình hình thị trường trong và ngoài nước, can thiệp linh hoạt nhằm ổn định thị trường ngoại tệ. NHNN điều hành tỷ giá phù hợp, góp phần hấp thụ các cú sốc bên ngoài, đồng thời cũng triển khai các giải pháp hạn chế biến động lớn trong ngắn hạn của tỷ giá, hướng tới mục tiêu tổng thể ổn định kinh tế vĩ mô

Công tác điều hành tín dụng chung, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả; tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Với hệ thống các chỉ đạo và giải pháp đồng bộ của NHNN, đến 31/12/2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt khoảng 13,56 triệu tỷ đồng, tăng 13,71% so với cuối năm 2022.

Duy trì thanh khoản hệ thống TCTD dồi dào, ổn định thị trường tiền tệ, hoạt động thông suốt, lãi suất liên ngân hàng duy trì ở mức thấp vừa góp phần thực hiện mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ vừa tạo điều kiện thuận lợi cho Bộ Tài chính phát hành trái phiếu Chính phủ trong năm 2023 với khối lượng 298.476 tỷ đồng, đạt gần 100% kế hoạch phát hành đã đề ra; kỳ hạn bình quân 12,58 năm; lãi suất bình quân đạt 3,21%/năm, tiếp tục giảm 0,27%/năm so với năm 2022 và hiện ở mức rất thấp (thấp hơn nhiều so với lãi suất trái phiếu Chính phủ ở các quốc gia phát triển như Mỹ), giảm áp lực về chi phí lãi vay cho ngân sách nhà nước.

Hiện nay, TCTD vừa cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế, vừa là những nhà đầu tư tích cực trên thị trường trái phiếu Chính phủ (doanh số mua trái phiếu Chính phủ của các TCTD năm 2023 chiếm khoảng 44% tổng lượng phát hành; các TCTD nắm giữ gần 40% danh mục nợ trái phiếu Chính phủ tính đến cuối năm 2023); qua đó, tạo nguồn lực để hỗ trợ tích cực quá trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.

Về phát hành trái phiếu Chính phủ bảo lãnh, NHNN tiếp tục khuyến khích các ngân hàng mua trái phiếu Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) được Chính phủ bảo lãnh. Năm 2023, NHCSXH đã phát hành 24.351 tỷ đồng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh (trong đó các TCTD mua 95,1% lượng phát hành), đạt 100% hạn mức phát hành được giao, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho NHCSXH ổn định nguồn vốn nhằm đẩy mạnh tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách.

Trong thực tiễn điều hành, NHNN và Bộ Tài chính cũng thường xuyên trao đổi các thông tin về thị trường tiền tệ, TTCK, trái phiếu… để thống nhất các thông điệp truyền thông, tạo lòng tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, duy trì ổn định các thị trường. Đồng thời, NHNN đã tích cực tham gia với Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong việc hoàn thiện cơ sở pháp lý liên quan đến TTCK nói chung, thị trường trái phiếu nói riêng.

Các kết quả điều hành chính sách tiền tệ đã góp phần ổn định được kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát bình quân năm 2023, giữ ổn định được thị trường tiền tệ, ngoại hối, củng cố dự trữ ngoại hối nhà nước. Đây là những yếu tố góp phần để Fitch nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+, triển vọng "Ổn định". Mức xếp hạng này có ý nghĩa quan trọng trong nỗ lực nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Theo đó, TTCK năm 2023 vẫn duy trì sự ổn định, an toàn, được đánh giá là thị trường có tăng trưởng tích cực so với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Hiện nay, TTCK Việt Nam đang được 2 tổ chức xếp hạng thị trường là MSCI và FTSE Russell xếp vào Nhóm 3 - thị trường cận biên. Trong đó, FTSE Russell hiện đang đưa Việt Nam vào danh sách nhóm chờ nâng hạng lên Nhóm 2 - thị trường mới nổi.

Sự phát triển của TTCK có vai trò, ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế và của các doanh nghiệp. Đối với hệ thống TCTD, TTCK phát triển hỗ trợ các TCTD phát hành cổ phiếu, trái phiếu để tăng vốn nhằm tạo thêm nguồn vốn dài hạn đáp ứng nhu cầu vay vốn của các khách hàng cá nhân và tổ chức, bảo đảm các tỷ lệ an toàn hoạt động theo quy định của NHNN.

Trên cơ sở đánh giá vai trò của TTCK đối với nền kinh tế, NHNN luôn quan tâm, tích cực phối hợp với Bộ Tài chính trong việc tìm giải pháp phục vụ công tác nâng hạng TTCK. NHNN đã phối hợp làm việc với 2 tổ chức xếp hạng trên để giải đáp các câu hỏi, vướng mắc của nhà đầu tư liên quan đến lĩnh vực NHNN phụ trách, từng bước phát triển thị trường ngoại tệ, hỗ trợ thanh khoản ngoại tệ khi cần thiết để phục vụ nhu cầu ngày càng lớn của nhà đầu tư. NHNN cũng thường xuyên phối hợp cùng Ủy ban chứng khoán Nhà nước trong quá trình làm việc với các tổ chức xếp hạng để tìm ra giải pháp tối ưu cho vấn đề tham gia TTCK của các TCTD vừa đảm bảo mục tiêu nâng hạng TTCK, vừa đảm bảo an toàn bảo an toàn hoạt động của hệ thống các TCTD.

Theo các dự báo, năm 2024, kinh tế thế giới tiếp tục khó khăn. Một số tổ chức quốc tế dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2024 là 5,5-6,5% và năm 2025 là 6-7%.

Để phát triển đồng bộ, minh bạch và bền vững thị trường tài chính, phát triển TTCK ổn định, hoạt động an toàn, hiệu quả, có cơ cấu hợp lý, cân đối, bổ trợ tích cực giữa thị trường tiền tệ với thị trường vốn, NHNN kiến nghị Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về TTCK nói chung, thị trường trái phiếu nói riêng, tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD phát hành cổ phiếu, trái phiếu trên thị trường.

Đồng thời, phối hợp với các bộ ngành có liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp cho TTCK phát triển lành mạnh, bền vững. Tiếp tục đa dạng hoá các nhà đầu tư tham gia thị trường, khuyến khích các quỹ, công ty bảo hiểm, nhà đầu tư nước ngoài... tham gia sâu và rộng hơn vào thị trường. Bộ Tài chính tiếp tục thông tin chặt chẽ với NHNN để tăng cường phối hợp giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa.

Thanh Thủy