Sản phẩm ngách không chỉ giúp doanh nghiệp thoát áp lực cạnh tranh, mang lợi nhuận cao, mà còn góp phần cải thiện hoạt động xuất khẩu vốn đối mặt nhiều thách thức như hiện tại.

Bộ Tài chính cho biết, cả nước hiện có khoảng 900.000 doanh nghiệp đang hoạt động, số doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm gần 94%, trong đó có không ít nhà xuất khẩu mới khởi nghiệp. 

Giữa những khó khăn của thị trường truyền thống, nhiều doanh nghiệp (DN) đang nỗ lực tìm thị trường mới, đẩy các sản phẩm thế mạnh sang thị trường ngách để duy trì sản xuất. Thị trường ngách thường hướng tới một nhóm khách hàng nhỏ của thị trường tổng thể.

Thị trường ngách sẽ tập trung vào các sản phẩm ngách, là những sản phẩm có tính riêng biệt, độc đáo, chỉ phục vụ một phân khúc khách hàng cụ thể.

Việc phát triển sản phẩm ngách đang được ví như “cánh cửa” đầy hứa hẹn để bán mức giá tốt hơn, có thể có tốc độ tăng trưởng nhanh cho các doanh nghiệp Việt trên thị trường xuất khẩu vốn còn nhiều thách thức. Điều quan trọng là họ cần lựa chọn các phân khúc một cách thích hợp với “khoảng trống nhỏ” ít có đối thủ cạnh tranh, đầu tư cơ sở hạ tầng, thiết bị và nhân lực, làm chủ công nghệ, quy trình sản xuất, đáp ứng xu hướng xanh… để tranh thủ mọi cơ hội tăng tốc. 

Điển hình như trong quý 3 và quý 4/2024, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) sẽ xuất khẩu (XK) những đơn hàng đầu tiên đối với sản phẩm vải và trang phục chống cháy sang Indonesia, Ấn Độ, Trung Đông, Mỹ. Những sản phẩm ngách về quần áo chống cháy như vậy đang được dùng cho nhiều ngành nghề kỹ thuật khác nhau như ngành dầu khí, điện… hay ở những chung cư có yêu cầu làm rèm và các sản phẩm từ vải chống cháy để phòng ngừa cháy nổ.

Đây là mặt hàng có yêu cầu kỹ thuật cao, mang tính pháp lý, bản quyền, không phải mặt hàng thời trang thông thường, thông qua hợp tác giữa Vinatex với Tập đoàn Coast (Vương Quốc Anh) với mục tiêu doanh thu 2-2,5 triệu USD và trong 5 năm đầu tiên định hướng mỗi năm có thể tăng trưởng gấp đôi.

Hoặc một số DN nội địa trong ngành gỗ đang tập trung vào sản phẩm ngách là dăm gỗ và viên nén gỗ trước triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ về mặt XK.

Với sản phẩm dăm gỗ (được dùng để làm nguyên liệu sản xuất các loại bao bì giấy và làm viên nén), các DN trong lĩnh vực này có thể yên tâm về tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận. Nhất là khi giá xuất khẩu hiện đang tăng (do nhu cầu thị trường tăng, đặc biệt từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) trong khi nguồn cung thấp. 

Hay với sản phẩm ngách trong ngành hàng cà phê Việt. Việc xuất khẩu cà phê đặc sản (là sản phẩm cà phê từ các vùng trồng có điều kiện tự nhiên nhiên đặc biệt cùng quy trình chăm sóc, thu hoạch, chế biến công phu) và cà phê hữu cơ đang ngày càng được chú ý hơn trên toàn cầu với xu hướng ưa chuộng cà phê “xanh”.

Đầu tư vào sản phẩm ngách là cà phê hữu cơ được cho là có thể mang lại giá trị cho doanh nghiệp Việt cao hơn 45% so với cà phê thường. Hơn nữa, thị trường cà phê hữu cơ toàn cầu dự kiến đạt giá trị 12,96 tỷ USD vào năm 2029, với tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 8,4% trong 5 năm tới.

Theo các chuyên gia, điều các doanh nghiệp Việt cần làm khi phát triển sản phẩm ngách là chủ động tìm hiểu, thu thập thông tin qua những kênh riêng của mình, có sự tương tác với khách hàng quốc tế để nắm diễn biến tình hình cung cầu từng thị trường, từng hệ thống tiêu thụ trên thế giới. Từ đó đề ra giải pháp sách lược cho mình ở từng tình huống, giai đoạn, cũng như kịp thời tranh thủ mọi cơ hội tăng tốc cho thời gian tới.