(ĐTTCO) - Chính phủ Nhật Bản ngày 21-11 đã thông qua gói kích thích kinh tế trị giá khoảng 21.300 tỷ yen, tương đương 135 tỷ USD, nhằm hỗ trợ người dân trước chi phí sinh hoạt leo thang.

Đây là gói kích thích đầu tiên dưới thời bà Takaichi. Nếu tính cả nguồn chi từ địa phương và khu vực tư nhân, tổng quy mô hỗ trợ dự kiến lên tới 42.800 tỷ yen, vượt mức 39.000 tỷ yen của năm trước.

Chính phủ hướng tới vừa giảm gánh nặng lạm phát trước mắt, vừa nâng đầu tư vào các ngành chiến lược như đóng tàu và trí tuệ nhân tạo (AI), được kỳ vọng trở thành động lực cho tăng trưởng dài hạn.

Gói biện pháp mới có loạt hỗ trợ lớn cho hộ gia đình, trong đó có trợ cấp tiền mặt 20.000 yen cho mỗi trẻ em, phát phiếu mua gạo hoặc phiếu quà tặng trị giá 3.000 yen, cùng nhiều khoản bổ trợ để giảm tác động của việc bãi bỏ thuế xăng tạm thời.

Chính phủ cũng mở rộng ngưỡng thu nhập không chịu thuế và dành 2.000 tỷ yen hỗ trợ địa phương để triển khai các biện pháp giảm chi phí sinh hoạt. Ngoài ra còn có 500 tỷ yen trợ cấp điện và gas trong 3 tháng đầu năm tới, giúp mỗi hộ gia đình tiết kiệm trung bình khoảng 7.000 yen tiền năng lượng.

Để tài trợ cho các khoản chi, Tokyo dự kiến soạn ngân sách bổ sung 17.700 tỷ yen, trình Quốc hội thông qua trước khi phiên họp hiện tại kết thúc vào tháng 12. Quy mô lớn hơn nhiều so với mức 13.900 tỷ yen dưới thời cựu Thủ tướng Shigeru Ishiba, cho thấy định hướng chi tiêu mạnh tay của bà Takaichi.

Tuy nhiên, thị trường tài chính phản ứng thận trọng, khi triển vọng về gói kích thích quy mô lớn đã khiến đồng yen và trái phiếu chính phủ bị bán ra mạnh. Đồng yen đang ở mức yếu nhất trong 10 tháng so với USD, làm dấy lên lo ngại về tình hình tài khóa vốn đã căng thẳng, với nợ công vượt hơn gấp đôi quy mô GDP.

Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama ngày 21-11 cảnh báo có thể xem xét can thiệp tiền tệ nếu đà giảm giá của đồng yen tiếp tục gây bất ổn.

Đồng yen yếu có thể mang lại lợi thế cho các doanh nghiệp xuất khẩu, nhưng đồng thời đẩy chi phí nhập khẩu tăng, đặc biệt với nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào năng lượng và thực phẩm. Giá gạo tại siêu thị gần đây đã lên mức cao nhất nhiều năm, thêm áp lực lên người tiêu dùng.

Trong bối cảnh đó, dư luận Nhật Bản tập trung vào khả năng Ngân hàng Trung ương (BOJ) sẽ nâng lãi suất để giảm tác động của đồng yen yếu. Thống đốc Kazuo Ueda thừa nhận biến động tỷ giá đang ảnh hưởng mạnh đến giá tiêu dùng.

Giới phân tích cho rằng hướng đi của chính sách tiền tệ sẽ là yếu tố then chốt trong những tháng tới, nhất là khi bà Takaichi tiếp tục kiên định đường lối tài khóa nới lỏng được coi là nối dài di sản “Abenomics” của cố Thủ tướng Shinzo Abe.

Vinh Trang