Ngày 20-12, tại Nhà thiếu nhi TPHCM (số 36, đường Lê Quý Đôn, phường Xuân Hòa, TPHCM), nhân kỷ niệm 30 năm bộ truyện Kính vạn hoa của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được xuất bản, NXB Kim Đồng tổ chức chương trình giao lưu với tên gọi “Lấp lánh Kính vạn hoa”.
Kính vạn hoa là bộ sách mở ra thế giới tuổi học trò Việt Nam. Ra mắt tập đầu tiên Nhà ảo thuật vào ngày 5-12-1995, Kính vạn hoa nhanh chóng trở thành hiện tượng xuất bản và giữ vững sức sống bền bỉ suốt 30 năm. Bộ truyện gồm 54 tập, với gần 200 nhân vật, xoay quanh thế giới học đường sinh động, hóm hỉnh và đầy rung động của ba nhân vật trung tâm: Quý ròm - nhỏ Hạnh - Tiểu Long.
Kính vạn hoa là dấu mốc quan trọng của văn học thiếu nhi thời kỳ đổi mới. Xuất hiện vào những năm 1990, giai đoạn văn học thiếu nhi Việt Nam đang tìm kiếm cách tiếp cận mới, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã tạo nên một bước ngoặt quan trọng. Bộ truyện Kính vạn hoa là tác phẩm truyện dài đầu tiên của Việt Nam phát hành theo hình thức định kỳ, với nhịp ra sách đều đặn, áp lực sáng tác lớn nhưng vẫn giữ được chất lượng và sức hút lâu dài.
Theo ông Bùi Tuấn Nghĩa, Giám đốc NXB Kim Đồng, 30 năm là một dấu ấn rất quan trọng. Và càng đặc biệt hơn khi Kính vạn hoa là bộ sách thiếu nhi dài tập nhất dành cho trẻ em ở Việt Nam. Trong 30 năm qua, bộ sách đã được tái bản 22 lần, với 11 ấn bản khác nhau. “30 năm có thể nói là một thành công của bộ sách. Nhưng 30 năm tiếp theo sẽ thế nào? Đây là bài toán mà NXB Kim Đồng sẽ phải tính đến, làm sao để phát huy hiệu quả, cái hay của Kính vạn hoa. Có thể sẽ là một phiên bản Kính vạn hoa bằng truyện tranh, hoặc dịch sang các ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Trung chẳng hạn”, ông Bùi Tuấn Nghĩa cho biết.
Tại chương trình, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ, khi nhận lời viết bộ truyện Kính vạn hoa từ NXB Kim Đồng, ông không còn cửa thoát hiểm. Bởi lẽ, Kính vạn hoa được viết theo định kỳ, với một nhà văn thì viết là sở trường nhưng viết thế nào cho thật hấp dẫn để giữ chân bạn đọc theo dõi tiếp những tập sau là một thách thức không nhỏ. Và một khi đã ra mắt tập 1, 2 thì bắt buộc phải có những tập tiếp theo.
“Viết Kính vạn hoa, tôi gặp chủ yếu khó khăn về mặt hình thức lao động khi tập nào cũng 10 chương, không được ít hoặc nhiều hơn. Viết xong in ra mỗi tập 192 trang, đó cũng là một cái khó. Ngoài việc sáng tạo ra đòi hỏi tính khoa học tổ chức trong việc sắp xếp từ nội dung đến hình thức. Tôi không hiểu vì sao hồi đó tôi làm được”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ.
Thêm một khó khăn nữa được tác giả Kính vạn hoa “bật mí”, đó là ở bìa 4 của mỗi tập thường sẽ “nhá hàng” trước bìa sách và nội dung của tập sau. Chính vì vậy, ngay sau khi vừa viết xong một tập, ông đã phải nghĩ ra tên, nội dung và trao đổi với họa sĩ Đỗ Hoàng Tường để làm bìa. “Điều đó có nghĩa là xong tập 1, tôi phải đặt mình vào thế phải viết tập 2. Đó cũng là một thử thách với tôi hồi đó”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết.
Nhà thơ Lê Minh Quốc, người đã biên soạn ấn phẩm Nguyễn Nhật Ánh - Hoàng tử bé trong thế giới tuổi thơ (NXB Kim Đồng, 2012), cho rằng, bộ truyện Kính vạn hoa mở ra một điều hoàn toàn mới trong bối cảnh xuất bản Việt Nam mà trước đây chúng ta chưa có.
Nhà thơ Lê Minh Quốc lý giải: “Một cuốn sách phát hành hàng tuần là điều không dễ, bởi một cuốn sách ít ra phải 6 tháng, 1 năm thậm chí 2 năm mới có thêm một cuốn sách. Còn Nguyễn Nhật Ánh phát hành hàng tuần với số lượng 54 tập. Điều đó cho thấy công sức lao động khủng khiếp, sự bền bỉ, không mệt mỏi trong lao động nghề nghiệp của Nguyễn Nhật Ánh. Tôi tin rằng, không phải 30 năm mà Kính vạn hoa sẽ còn được yêu thích lâu dài”.
Tổng kết và trao giải cuộc thi viết & vlog: “Kính vạn hoa mở ra thế giới”
Được phát động từ ngày 5-11 đến ngày 5-12, cuộc thi viết & vlog: “Kính vạn hoa mở ra thế giới” do NXB Kim Đồng tổ chức đã nhận được 696 bài dự thi, trong đó có 42 bài vlog, 654 bài viết. Các tác phẩm dự thi đều bộc lộ tình cảm yêu mến, trân trọng dành cho bộ truyện Kính vạn hoa cũng như nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Đặc biệt, nhiều thí sinh mạnh dạn khai thác yếu tố cá nhân, kể câu chuyện bằng chính trải nghiệm thật của mình. Một số bài thi còn cho thấy những góc nhìn sáng tạo, cách thể hiện mới mẻ trong việc tiếp cận tác phẩm.
Kết quả chung cuộc, giải đặc biệt (gồm thẻ mua sách trị giá 5 triệu đồng, 1 bộ sách Kính vạn hoa kèm giấy chứng nhận) được trao cho hai tác giả Nguyễn Trần Bảo Trân và Lê Thị Cẩm Na; giải sáng tạo (thẻ mua sách trị giá 3 triệu đồng, 1 bộ sách Kính vạn hoa kèm giấy chứng nhận) thuộc về Nguyễn Bình, nhóm Những người bạn nhỏ; giải khán giả yêu thích (thẻ mua sách trị giá 3 triệu đồng, 1 bộ sách Kính vạn hoa kèm giấy chứng nhận) trao cho Nguyễn Thị Hằng, Lê Ngọc Tường Vy; giải truyền cảm hứng (1 bộ Kính vạn hoa và giấy chứng nhận) trao cho Ngô Thị Thùy Linh, Dương Thị Thanh Ngân, Lý Nguyễn Hải Du, Trần Nguyễn Đông Quân - Lê Trần Nguyên Khôi, Trần Minh Anh, Dương Nhật Thảo My; giải tập thể (1 tủ sách Kim Đồng trị giá 10 triệu đồng, 1 bộ sách Kính vạn hoa kèm giấy chứng nhận) thuộc về Trường THCS Nguyễn Du (TPHCM) với 215 bài dự thi.
Dịp này, NXB Kim Đồng cho ra mắt ấn phẩm Nguyễn Nhật Ánh và Kính vạn hoa - Chuyện từ A đến Z. Sách do nhà văn Văn Thành Lê tuyển chọn những bài viết của các nhà văn, nhà thơ, nhà báo, nhà phê bình văn học và cả những độc giả yêu mến Kính vạn hoa suốt 30 năm qua. Đúng như tên gọi, cuốn sách giúp bạn đọc có cái nhìn toàn cảnh về bộ truyện Kính vạn hoa từ ý tưởng khởi thảo, hành trình sáng tác của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, họa sĩ Đỗ Hoàng Tường, cả những lý giải về bí kíp chinh phục bạn đọc của “phù thủy” Nguyễn Nhật Ánh.
HỒ SƠN
