Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Shigeru Ishiba sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền vào ngày 27/9, kế nhiệm Thủ tướng Fumio Kishida.

Theo truyền thông địa phương và quốc tế, ngày 27/9, ông Shigeru Ishiba - cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, đã đánh bại Bộ trưởng An ninh Kinh tế Sanae Takaichi trong vòng bầu cử thứ hai của Đảng Dân chủ Tự do (LDP), trở thành người lãnh đạo đảng và kế nhiệm Thủ tướng Fumio Kishida. 

Trong vòng bỏ phiếu quyết định cuối cùng cho vị trí người đứng đầu đảng cầm quyền LDP, ông Ishiba đã giành được 215 trong số 414 phiếu bầu của các nhà lập pháp và thành viên cơ sở của LDP, trong khi ông Takaichi giành được 194 phiếu.

Ông Shigeru Ishiba.

Ông Ishiba, 67 tuổi, sẽ kế nhiệm Thủ tướng sắp mãn nhiệm Fumio Kishida, người đã khiến LDP bối rối khi ông tuyên bố vào tháng 8 rằng ông sẽ không tái tranh cử vào chức vụ cao nhất của đảng, hay nói cách khác là kết thúc nhiệm kỳ sau 3 năm cầm quyền.

Ông Ishiba hiện được kỳ vọng sẽ được chấp thuận làm Thủ tướng trong cuộc bỏ phiếu của Quốc hội Nhật Bản vào ngày 1/10 do đảng LDP chiếm đa số ở cả hai viện của cơ quan lập pháp, về cơ bản đảm bảo rằng người đứng đầu đảng này sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo.

Kết quả bầu cử được cho là sẽ có tác động lớn đến Nhật Bản, khi ông Ishiba lên lãnh đạo đảng LDP trong khi đảng này đang bị ảnh hưởng bởi bê bối tham nhũng, quỹ đen, cũng như nền kinh tế Nhật Bản đang trong quá trình chuyển đổi bấp bênh sau nhiều năm trì trệ và các mối đe dọa an ninh và ngoại giao đang nổi lên trên trường thế giới.

"Tôi coi đây là trận chiến cuối cùng của mình. Tôi sẽ mang lại một nước Nhật Bản sôi động, nơi mọi người có thể sống với nụ cười", ông Ishiba phát biểu vào tháng trước khi ông phát động chiến dịch tại một ngôi đền Shinto ở tỉnh Tottori, nơi cha ông là thống đốc và cũng là nơi ông Ishiba bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình. 

Shigeru Ishiba là ai?

Shigeru Ishiba là một nhà lập pháp kỳ cựu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản. Đây là lần thứ năm ông Shigeru tranh cử vị trí lãnh đạo LDP. Bốn lần cố gắng trước đó của ông để lãnh đạo LDP đều thất bại, bao gồm cả cuộc bầu cử năm 2012 trước đối thủ "truyền kiếp" là cố Thủ tướng Shinzo Abe. 

Theo Nikkei Asia, trong suốt 38 năm sự nghiệp chính trị của mình, người đàn ông 67 tuổi xuất thân từ ngành ngân hàng này chủ yếu làm việc về các vấn đề an ninh và phục hồi các cộng đồng nông thôn ở Nhật Bản. 

Ông Shigeru Ishiba, có cha từng là bộ trưởng, lớn lên ở vùng nông thôn xa xôi Tottori. Ông học luật tại trường đại học và trở thành một nhân viên ngân hàng trước khi tham gia chính trường.

Trong suốt sự nghiệp của mình, ông Ishiba giữ một số chức vụ quan trọng bao gồm tổng thư ký LDP và Bộ trưởng Nông nghiệp. Ông cũng từng là Bộ trưởng Quốc phòng.

Ông Ishiba được cho là đã bị thủ tướng sắp mãn nhiệm Fumio Kishida gạt ra ngoài lề sau khi ông phản đối các việc tăng cường sử dụng năng lượng hạt nhân và chỉ trích đảng của mình vì không cho phép các cặp vợ chồng sử dụng họ riêng. 

Ông Ishiba đã hứa sẽ chuyển một số bộ và cơ quan chính phủ ra khỏi Tokyo để giúp hồi sinh các khu vực đang khó khăn của Nhật Bản. Ông cũng đề xuất thành lập một cơ quan giám sát việc xây dựng các nơi trú ẩn khẩn cấp trên khắp Nhật Bản dễ bị thiên tai.

Va chạm và bất đồng

Những quan điểm thẳng thắn của ông Ishiba, bao gồm cả lời kêu gọi Thủ tướng Fumio và các thủ tướng khác từ chức, đã khiến ông có nhiều người phản đối ngay trong đảng LDP. 

Sau vòng bỏ phiếu đầu tiên đưa ông vào vòng tranh cử thứ hai với Bộ trưởng an ninh kinh tế Sanae Takaichi, ông Ishiba thừa nhận rằng việc ông từ chối thỏa hiệp đã gây ra vấn đề với các đồng nghiệp.

"Tôi chắc chắn đã làm tổn thương tình cảm của nhiều người, gây ra những trải nghiệm khó chịu và khiến nhiều người phải đau khổ. Tôi thành thật xin lỗi vì mọi thiếu sót của mình", ông phát biểu trong bài phát biểu trước các nhà lập pháp LDP.

Việc ông Ishiba không được các nhà lập pháp ủng hộ có nghĩa là ông phải dựa vào sự ủng hộ mà ông đã gây dựng được trong các thành viên cấp cơ sở trong suốt bốn thập kỷ tham gia chính trường.

Trong thời gian không tham gia chính phủ, ông luôn xuất hiện trước công chúng trên phương tiện truyền thông, bài đăng trên mạng xã hội và trên YouTube, nơi ông chia sẻ về nhiều chủ đề, từ tình trạng tỷ lệ sinh đang giảm ở Nhật Bản đến mì ramen.

Ông cũng tự chế giễu bản thân, bao gồm cả cách cư xử đôi khi không khéo léo và sở thích của ông, bao gồm các mô hình tàu thủy và máy bay quân sự bằng nhựa, một số trong đó được ông trưng bày trên giá sách trong văn phòng quốc hội của ông ở Tokyo.

Giảm sự phụ thuộc vào Mỹ?

Được coi là một nhân vật có ảnh hưởng của LDP và là chuyên gia về chính sách an ninh quốc gia, ông Ishiba ủng hộ một nước Nhật Bản quyết đoán hơn, có thể giảm sự phụ thuộc vào đồng minh lâu năm là Mỹ về quốc phòng.

Các nhà phân tích cho rằng lập trường đó có thể làm phức tạp thêm mối quan hệ với Washington.

Trong chiến dịch tranh cử lãnh đạo đảng LDP, ông đã kêu gọi Nhật Bản dẫn đầu việc thành lập một "NATO châu Á", một ý tưởng nhanh chóng bị Washington bác bỏ vì quá nóng vội.

Tại Okinawa, nơi tập trung hầu hết quân đội Mỹ tại Nhật Bản, ông Ishiba cho biết ông sẽ tìm cách giám sát chặt chẽ hơn các căn cứ mà họ sử dụng. Ông cũng muốn Washington trao cho Nhật Bản tiếng nói về cách sử dụng vũ khí hạt nhân ở châu Á.

Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, ông Ishiba cũng chỉ trích phản ứng dữ dội của chính trị Mỹ đối với nỗ lực mua lại US Steel của Nippon Steel, nói rằng động thái này coi Nhật Bản là mối đe dọa an ninh quốc gia một cách không công bằng.