Sáng 16-1, đồng chí Trần Thị Diệu Thúy, Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, chủ trì chương trình “Lãnh đạo thành phố gặp gỡ, động viên các cá nhân đạt giải thưởng Khoa học Công nghệ Quả cầu vàng và giải thưởng Nữ sinh Khoa học Công nghệ Việt Nam năm 2025 đang nghiên cứu, học tập tại TPHCM”.

Cùng tham dự có đại diện Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN), Thành đoàn TPHCM, đại diện các trường đại học trên địa bàn TP cùng 13 nhà khoa học đạt giải thưởng Quả cầu vàng và giải thưởng Nữ sinh Khoa học Công nghệ năm 2025, do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Bộ KH-CN tổ chức.

Bản lĩnh của tuổi trẻ TPHCM

Chúc mừng 13 nhà khoa học trẻ xuất sắc, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh: Các bạn là những gương mặt trẻ tiêu biểu, đại diện cho trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng chinh phục tri thức của thế hệ trẻ TP mang tên Bác Hồ kính yêu. Giải thưởng Quả Cầu Vàng và Giải thưởng Nữ sinh KHCN là hai danh hiệu cao quý ở tầm quốc gia, tôn vinh các tài năng trẻ có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu, sáng tạo và ứng dụng KHCN vào đời sống.

Việc TPHCM có đến 13 cá nhân được xướng tên trong danh sách toàn quốc là niềm vinh dự và tự hào to lớn, minh chứng cho chất lượng nguồn nhân lực, môi trường sáng tạo và tinh thần khát vọng vươn lên của thanh niên TP.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM nhấn mạnh: Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị đã xác định rất rõ “Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là một trong ba đột phá chiến lược.” Đó là lời khẳng định rằng con đường phát triển của Việt Nam hôm nay không thể dựa vào tài nguyên hay lao động giá rẻ, mà phải dựa trên trí tuệ và sáng tạo của con người Việt Nam. Cùng với đó, Nghị quyết số 71 về giáo dục và đào tạo khẳng định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nền tảng cho phát triển nhanh và bền vững.” Hai định hướng lớn ấy cùng đặt con người và tri thức - đặc biệt là thế hệ trí thức trẻ, sinh viên - vào vị trí trung tâm của phát triển đất nước.

“Đối với các bạn được vinh danh hôm nay, tôi mong rằng phần thưởng cao quý này không chỉ là sự ghi nhận, mà còn là nguồn động viên để các bạn tiếp tục nuôi dưỡng đam mê, khẳng định bản thân và đóng góp nhiều hơn nữa cho TP và đất nước. Mỗi thành công của các bạn – dù là một công trình nghiên cứu, một sản phẩm sáng tạo hay một ý tưởng đổi mới – đều góp phần làm rạng danh TP, TP của trí tuệ, của nghĩa tình và khát vọng vươn lên. Từ những đề tài về trí tuệ nhân tạo, y sinh học, vật liệu mới, công nghệ môi trường đến các sáng kiến phục vụ cộng đồng, các bạn đã chứng minh rằng tuổi trẻ TP không chỉ năng động trong hành động, mà còn sáng tạo trong tư duy và tiên phong trong đổi mới”, đồng chí Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh.

Những kiến nghị của các nhà khoa học trẻ

Tại buổi giao lưu, các nhà khoa học trẻ đã cùng chia sẻ mong muốn, kiến nghị và trao đổi trực tiếp với lãnh đạo TP cùng các sở, ban ngành để thúc đẩy đột phá trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo.

TS Mai Ngọc Xuân Đạt, Nghiên cứu viên tại Viện Công nghệ Vật liệu tiên tiến (ĐHQG TPHCM) chia sẻ: "Tôi kiên trì 3 năm nộp hồ sơ theo đuổi và kết quả đạt được giải thưởng Quả cầu vàng trong năm 2025. Từ quá trình công tác, tôi cho rằng TP cần xây dựng một quỹ hỗ trợ phát triển KHCN để phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh, các nhóm nghiên cứu tiềm năng. Đặc biệt đó là hỗ trợ sự gắn kết giữa TP, các trường đại học và các doanh nghiệp để cùng đặt hàng, đưa các sản phẩm nghiên cứu thương mại hóa. Ngoài ra, cũng cần có một nguồn tài trợ nhất định để các nhà khoa học tiếp cận, học hỏi và hợp tác với các tổ chức, đối tác trong nghiên cứu khoa học.

Chia sẻ thêm, TS Đặng Thị Lệ Hằng, Phó Trưởng Phòng Công nghệ vật liệu y sinh, Viện Công nghệ tiên tiến (Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam đề xuất: TP và các trường đại học cần nghiên cứu để hình thành các phòng nghiên cứu dùng chung. Thực tế, bối cảnh hiện nay là nghiên cứu liên ngành nhưng thực tế các thế mạnh nghiên cứu, phòng thí nghiệm của các trường, viện tại TPHCM chưa có sự liên kết, phối hợp để khai thác hết thế mạnh.

Là nữ sinh theo học ngành Cơ khí tại Trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TPHCM), sinh viên Trần Thị Kiều My cho rằng, cùng khóa có 400 sinh viên nhưng trong đó có 4 sinh viên nữ và cô được chọn vào chương trình kỹ sư tài năng. Thực tế sinh viên nữ theo học ngành kỹ thuật, nhất là cơ khí là hiếm nhưng không thể không được. Điều quan trọng là mình phải có đam mê và dám theo đuổi đam mê thì sẽ đạt được. Do đó, để khuyến khích và truyền cảm hứng cho sinh viên nữ theo đuổi đam mê theo học các ngành kỹ thuật, nhà trường cùng với TP, Thành đoàn nên có những chương trình, chính sách hỗ trợ nữ sinh theo học và nghiên cứu trong những lĩnh vực này.

Đam mê với lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), nữ sinh viên Võ Ngọc Minh Anh (Trường ĐH Khoa học Tự nhiên – ĐHQG TPHCM) cho rằng: AI ngày nay tác động rất lớn đến mọi lĩnh vực, ngành nghề. Do đó, định hướng nghiên cứu của em sẽ là đẩy mạnh các dự án ứng dụng AI để bảo tồn và phát huy bản sắc, văn hóa Việt Nam, đồng thời thành lập mạng lưới nữ khoa học – văn hóa – sáng tạo TPHCM. Từ đó, rất mong lãnh đạo TP cần có nguồn kinh phí hỗ trợ các nhà khoa học trẻ và có chính sách tài chính ưu tiên cho những đề tài khoa học có nữ giới tham gia hoặc chủ trì thực hiện.

Đoạt giải với đề tài “Nghiên cứu phát triển hệ hydrogel nhạy nhiệt ứng dụng trong cửa sổ thông minh tiết kiệm năng lượng”, sinh viên Hà Ngọc Như Ý (Trường ĐH Tôn Đức Thắng kiến nghị: Nghiên cứu theo hướng vật liệu mới là một hướng đi khó. Lại càng khó hơn khi muốn học cao hơn hoặc tiếp tục theo đuổi và phát triển hướng nghiên cứu này. Vì vậy, chính quyền TP, Sở KH&CN cũng như các trường cần có cơ chế và chính sách phù hợp để hỗ trợ các nhà khoa học trẻ chọn hướng nghiên cứu về vật liệu mới. Nếu không có đầu ra và hướng đi xa hơn cho những đề tài về vật liệu mới thì sẽ khó có sức hút để các nhà khoa học trẻ.

Kết luận tại chương trình gặp mặt, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Thị Diệu Thúy bày tỏ : “Tôi không ngờ không khí và tinh thần khoa học mà các nhà khoa học trẻ truyền cảm hứng cho các nhà lãnh đạo khoa học của TP lại nóng đến vậy. 13 nhà khoa học trẻ và đại diện các trường gửi đến 20 đề xuất, kiến nghị cho lãnh đạo TPHCM là một điều vượt ngoài mong đợi. Những đề xuất và kiến nghị này chúng tôi sẽ yêu cầu Sở KH-CN và Thành đoàn TPHCM nghiên cứu, phối hợp và đề xuất các hướng giải pháp để trình lãnh đạo TP”.

TPHCM đang nỗ lực thúc đẩy xây dựng, thành lập 6 trung tâm nghiên cứu tiên tiến (hiện đã thành lập 2 trung tâm), cùng với đó là các trung tâm đổi mới sáng tạo của TP và của ĐHQG TPHCM. Nguồn nhân lực chất lượng cao, trí tuệ của các nhà khoa học, đặc biệt là nhiệt huyết và trí tuệ của các nhà khoa học trẻ của các trường đại học trên địa bàn TPHCM là một lợi thế cạnh tranh rất lớn. Đây sẽ là một lợi thế rất lớn của TPHCM để thúc đẩy đột phá nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ.

THANH HÙNG