Theo HoREA, việc cho thí điểm nhiều loạt đất được làm nhà ở thương mại sẽ tháo gỡ được vướng mắc, tạo điều kiện cho nhà đầu tư, doanh nghiệp được tiếp cận đất đai theo phương thức thỏa thuận với người dân, từ đó nguồn cung dự án và nhà ở thương mại sẽ tăng, qua đó làm giảm giá nhà.

Chính phủ vừa trình Quốc hội đề xuất dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cho phép nhà đầu tư qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Theo đó, Chính phủ đề xuất thực hiện thí điểm không vượt quá 30% diện tích đất ở tăng thêm trong kỳ quy hoạch (so với hiện trạng sử dụng đất) theo phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030. Khu đất thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại phải nằm ngoài danh mục dự án thu hồi đất được HĐND thông qua.

Việc thí điểm dự kiến thực hiện trong 5 năm, bắt đầu từ ngày 1/1/2025. Các dự án được thí điểm mở rộng loại đất xây nhà thương mại phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng, đô thị. Các dự án này cũng phải phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt, đồng thời được UBND cấp tỉnh chấp thuận về việc thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất.

Liên quan đến Dự thảo Nghị quyết thí điểm trên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng dự thảo Nghị quyết nếu được Quốc hội thông qua sẽ tạo điều kiện cho nhà đầu tư, doanh nghiệp được tiếp cận đất đai thông qua thỏa thuận tự nguyện, "thuận mua vừa bán" giữa người dân và doanh nghiệp, không xảy ra tranh chấp, khiếu kiện.

Cùng các phương thức tiếp cận đất đai để thực hiện dự án hiện nay là đấu giá đất hoặc đầu thầu lựa chọn nhà đầu tư, đại diện HoREA cho rằng phương thức thỏa thuận sẽ làm tăng nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở thương mại, từ đó góp phần kéo giảm giá nhà.

Theo dự thảo Nghị quyết Chính phủ vừa trình Quốc hội, doanh nghiệp có thể thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất với các loại đất nông nghiệp, phi nông nghiệp, đất ở và đất khác trong cùng một thửa. Việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất được thực hiện thông qua chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Việc thực hiện dự án nhà ở thương mại theo dự thảo Nghị quyết phải đáp ứng các điều kiện, bao gồm phạm vi khu đất thực hiện dự án phù hợp quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc nằm trong quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị. Dự án phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được quyết định, phê duyệt. UBND tỉnh chấp thuận cho phép nhận chuyển quyền sử dụng đất để thực hiện dự án...

Trước đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng có báo cáo đánh giá tác động việc thí điểm mở rộng loại đất xây nhà thương mại. Phần lớn bộ, ngành, địa phương đều đồng thuận với dự thảo nghị quyết thí điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường. TP Hà Nội cho biết thống nhất ban hành nghị quyết thí điểm để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên địa bàn với khoảng 191 dự án, quy mô 1.700 ha. Tương tự, TP.HCM thông tin đã có quy hoạch sử dụng khoảng 600.000 ha đất nông nghiệp sang mục đích ở. TP Đà Nẵng đề nghị sớm triển khai thí điểm nhưng lưu ý về điều kiện liên quan đến mật độ dân số theo quy hoạch xây dựng.