Ngày 19-11, tại Hà Nội, Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV) phối hợp cùng Viện Công nghệ thông tin (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam) tổ chức Diễn đàn Tương lai số Việt Nam 2025.
Diễn đàn có chủ đề “Phát triển, ứng dụng công nghệ chiến lược cho chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc - Đòn bẩy kiến tạo tương lai số cho Việt Nam hội nhập”.
Phát biểu tại diễn đàn, ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được coi là chìa khóa vàng giúp các bộ ngành và địa phương đẩy mạnh xây dựng hạ tầng dữ liệu quốc gia, phát triển các nền tảng số “made in Vietnam”, thúc đẩy AI hóa, quản lý sản xuất và thương mại, đồng thời, đổi mới mạnh mẽ cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho chuyển đổi số toàn diện.
Trong đó, lĩnh vực truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ số đóng vai trò then chốt, không chỉ giúp minh bạch hóa chuỗi cung ứng, bảo vệ người tiêu dùng mà còn nâng cao giá trị chất lượng và sức cạnh tranh của Việt Nam tại thị trường trong nước và quốc tế.
Tuy nhiên, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc đã được triển khai, nhưng hiệu quả thực tế vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng.
Theo ông Nguyễn Đức Lê, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương), mã GS1 (hệ thống tiêu chuẩn quốc tế về mã số và mã vạch để nhận dạng sản phẩm, dịch vụ và doanh nghiệp trên toàn thế giới) mặc dù đã được áp dụng tại Việt Nam, nhưng đến nay vẫn chưa mang tính đồng bộ.
Cụ thể, một số doanh nghiệp đã áp dụng theo tiêu chuẩn GS1 nhưng vẫn còn những doanh nghiệp hoạt động theo tiêu chuẩn riêng. Do đó, chuỗi cung ứng có quá nhiều dữ liệu, khó tương tác nhau. Và vì thiếu đồng bộ, khi chuyển vào hệ thống mang tầm quốc gia, hoạt động chuyển đổi, nạp dữ liệu và đảm bảo tính duy nhất của định danh sản phẩm gặp khó khăn.
Đại diện Bộ Công thương cũng nhìn nhận, mức độ số hóa hiện còn rời rạc. Trừ những doanh nghiệp bắt buộc thực hiện truy xuất nguồn gốc và các doanh nghiệp lớn đã triển khai, còn nhiều doanh nghiệp nhỏ hoặc thị trường nội địa chưa đặt yếu tố này lên hàng đầu.
Ngoài ra, ông Nguyễn Đức Lê cho rằng, công cụ truy xuất nguồn gốc chủ yếu là QR tĩnh nên chưa thể theo dõi được thông tin và dễ dàng bị sao chép. Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm còn ứng dụng mã vạch, việc này thuận tiện cho hoạt động kiểm kho hàng nhưng không có lợi trong truy xuất nguồn gốc.
Tại diễn đàn, nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam cần sớm xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về truy xuất nguồn gốc hàng hóa, kết nối các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý cần cập nhật công nghệ mới như blockchain, điện toán đám mây, AI… để hỗ trợ doanh nghiệp một cách thuận lợi, dễ sử dụng.
LƯU THỦY
