Thị trường hàng hóa thế giới khép lại phiên giao dịch ngày 16/10 trong sắc xanh đồng loạt, khi dòng tiền đầu tư quay trở lại mạnh mẽ, đặc biệt vào nhóm kim loại quý. Bạch kim tiếp tục dẫn dắt xu hướng tăng, lập đỉnh 14 năm và góp phần đưa chỉ số MXV-Index lên mức cao nhất trong nhiều tháng qua.

Thị trường hàng hóa toàn cầu phiên 16/10 ghi nhận diễn biến tích cực khi lực mua lan tỏa ở hầu hết các nhóm sản phẩm. Chỉ số MXV-Index tăng 0,5%, lên 2.263 điểm, phản ánh tâm lý hứng khởi của giới đầu tư. Trong đó, nhóm kim loại quý và nguyên liệu công nghiệp là tâm điểm, với bạch kim và ca-cao trở thành hai mặt hàng nổi bật nhất.

Giá bạch kim kỳ hạn tháng 1/2026 tăng gần 4%, lên 1.755 USD/ounce, mức cao nhất kể từ năm 2011. Tính từ đầu tháng 10 đến nay, bạch kim đã tăng hơn 10%, đánh dấu chuỗi phục hồi mạnh mẽ nhất trong nhiều năm qua.

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), đà tăng này được thúc đẩy bởi nguồn cung suy giảm và đồng USD suy yếu - hai yếu tố chủ chốt định hình diễn biến của kim loại quý trong giai đoạn hiện nay.

Nam Phi - quốc gia chiếm tới 70% sản lượng bạch kim toàn cầu đang đối mặt với hàng loạt thách thức, từ chi phí năng lượng leo thang đến thiếu điện kéo dài và biên lợi nhuận thấp. Sản lượng nhóm kim loại bạch kim (PGMs) trong tháng 8 giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái; riêng quý II giảm 6%, xuống còn 1 triệu ounce.

MXV dự báo, năm 2025, thị trường bạch kim toàn cầu sẽ thiếu hụt khoảng 850.000 ounce, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp cung thấp hơn cầu.

Trong khi đó, nhu cầu tích trữ kim loại quý đang tăng lên rõ rệt. Tập đoàn Kim loại màu Trung Quốc (CNMC) mới công bố kế hoạch xây dựng ba kho dự trữ chiến lược, trong đó có nhóm kim loại bạch kim. Động thái này thể hiện xu hướng gia tăng cạnh tranh tài nguyên chiến lược giữa các nền kinh tế lớn, nhất là trong bối cảnh thế giới thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh và công nghiệp công nghệ cao.

Trên thị trường tiền tệ, đồng USD tiếp tục giảm giá khi giới đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ hạ lãi suất thêm 25 điểm cơ bản trong cuộc họp sắp tới.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm duy trì quanh mức 4%, làm giảm sức hấp dẫn của USD. Chỉ số USD Index trong phiên 16/10 giảm thêm 0,46%, xuống 98,34 điểm, đánh dấu 3 phiên giảm liên tiếp. Sự suy yếu này góp phần tăng sức hấp dẫn của các kim loại quý, đặc biệt là bạch kim - vốn có mối tương quan ngược chiều với USD.

Giới phân tích nhận định, nếu xu hướng đồng USD tiếp tục giảm và chính sách tiền tệ toàn cầu nới lỏng hơn trong thời gian tới, đà tăng của bạch kim nhiều khả năng sẽ còn được duy trì, nhất là khi nguồn cung chưa có dấu hiệu cải thiện.

Không nằm ngoài xu hướng chung, nhóm nguyên liệu công nghiệp cũng ghi nhận lực mua mạnh, trong đó ca-cao trở thành điểm sáng khi giá tăng 3,1%, lên 5.991 USD/tấn - mức cao nhất trong vòng nhiều tháng.

Theo MXV, đà phục hồi này được hỗ trợ bởi nhu cầu tiêu thụ cải thiện ở các thị trường lớn, đặc biệt là Bắc Mỹ. Báo cáo xay nghiền quý III/2025 cho thấy sản lượng đạt 112.780 tấn, tăng 3,22% so với cùng kỳ, chấm dứt chuỗi hai quý giảm liên tiếp. Con số này vượt xa dự báo ban đầu của giới phân tích (dưới 97.800 tấn).

Tại châu Âu, nhu cầu vẫn yếu nhưng đang có dấu hiệu ổn định hơn. Sản lượng xay nghiền quý III giảm 4,8%, xuống 337.350 tấn, thấp nhất trong 11 năm song vẫn cao hơn quý II (331.762 tấn). Diễn biến này cho thấy ngành ca-cao đang phục hồi theo chu kỳ tiêu dùng thông thường.

Trong khi đó, dữ liệu từ châu Á chưa được công bố chính thức. Tuy nhiên, khảo sát của Bloomberg dự báo sản lượng quý III có thể giảm xuống 189.400 tấn, tương đương mức thấp nhất kể từ năm 2017.

Ở chiều nguồn cung, lượng ca-cao cập cảng tại Bờ Biển Ngà - quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới vẫn ở mức rất thấp. Theo Reuters, trong tuần kết thúc ngày 12/10, lượng hàng về cảng chỉ đạt 48.000 tấn, giảm mạnh so với 87.000 tấn cùng kỳ năm ngoái và thấp hơn nhiều so với mức trung bình 5 năm là 67.600 tấn.

Tính từ đầu niên vụ 2025 - 2026 (bắt đầu từ 1/10), tổng lượng ca-cao cập cảng đã giảm 52%, phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng.

Ngoài ra, yếu tố thời tiết tiếp tục là biến số khó lường. Lượng mưa dồi dào tại nhiều vùng trồng ca-cao ở Bờ Biển Ngà giúp cây sinh trưởng tốt trong ngắn hạn, nhưng độ ẩm cao kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng hạt, gây rủi ro cho chuỗi cung ứng toàn cầu trong những tháng tới.

Các chuyên gia đánh giá, quý IV/2025 sẽ là giai đoạn sôi động của thị trường hàng hóa khi lãi suất toàn cầu có xu hướng hạ nhiệt, tạo điều kiện cho dòng vốn quay lại các tài sản thực. Tuy nhiên, biến động địa chính trị, chính sách tiền tệ của FED và rủi ro khí hậu cực đoan vẫn là những yếu tố cần được theo dõi sát sao.

Với nền tảng cung - cầu hiện nay, bạch kim và ca-cao được dự báo sẽ tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt đà tăng của thị trường hàng hóa, khi vừa có yếu tố cơ bản hỗ trợ, vừa thu hút mạnh dòng tiền đầu cơ và đầu tư chiến lược trên phạm vi toàn cầu.

Văn Sơn