Tháng 4 vừa qua, dư luận châu Âu bàng hoàng sau khi báo chí đưa tin cảnh sát Đức, dưới sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng từ 38 quốc gia và Cơ quan cảnh sát châu Âu (Europol), thực hiện chiến dịch quốc tế Operation Stream triệt phá KidFlix, nền tảng có 1,8 triệu người dùng, nơi lưu trữ 91.000 video, hình ảnh về lạm dụng tình dục trẻ em.
Thực trạng báo động
Theo CBS News, chiến dịch trên được đánh giá là một trong những đòn giáng mạnh nhất vào tội phạm ấu dâm trực tuyến trong nhiều năm gần đây. Mạng tin Euronews dẫn một báo cáo mới đây của tổ chức Internet Watch Foundation (IWF) cho biết trong năm 2024, có hơn 291.000 báo cáo về các nội dung lạm dụng tình dục trẻ em (CSAM), mức cao kỷ lục. Trong đó, 62% các trang web chứa CSAM được phát hiện có máy chủ đặt tại các nước thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Dữ liệu từ IWF cho thấy đa số nạn nhân được phát hiện là trẻ em rất nhỏ, nhiều trường hợp chỉ 7-10 tuổi hoặc từ 11-13 tuổi.
Trong khi đó, kết quả một khảo sát của Viện Nghiên cứu an toàn trẻ em toàn cầu Childlight được thực hiện tại 33 quốc gia châu Âu năm 2025 cho hay, có tới 1/5 trẻ em tại châu Âu tiếp xúc nội dung về tình dục không mong muốn trên mạng mỗi năm.
Theo Euronews, đây không còn là một vấn đề riêng lẻ của bất kỳ quốc gia nào mà là “đại dịch ngầm” đối với hàng triệu trẻ em châu Âu. Vụ triệt phá nền tảng KidFlix là minh chứng rõ nét cho quy mô khổng lồ và độ tinh vi của mạng lưới tội phạm ấu dâm, một dịch vụ hoạt động toàn cầu với hàng triệu người dùng và rất nhiều nạn nhân.
Bảo vệ trẻ em hiệu quả hơn
Bộ trưởng Tư pháp Đan Mạch, ông Peter Hummelgaard, đại diện cho quốc gia Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU, cho biết mỗi năm có hàng triệu tệp tin ghi lại hành vi lạm dụng tình dục trẻ em bị lan truyền trên mạng. Đằng sau mỗi hình ảnh đó là những tổn thương nghiêm trọng mà trẻ em phải gánh chịu.
Tuy nhiên, cho đến nay, khung pháp lý tại EU đối với nội dung lạm dụng tình dục trẻ em trực tuyến bị đánh giá là đã lạc hậu. Nhiều quy định được xây dựng từ thập niên trước, khi internet chưa phát triển như hiện nay. Một số đề xuất trước đây vấp phải sự phản đối từ các nhóm bảo vệ quyền riêng tư, đặc biệt liên quan đến việc quét tin nhắn mã hóa, do lo ngại vi phạm quyền cá nhân. Chính vì thế, dù nhu cầu bảo vệ trẻ em rõ ràng, luật đã và đang rất khó để cân bằng giữa “bảo vệ trẻ em” và “bảo vệ quyền riêng tư cá nhân”.
Trong bối cảnh đó, việc EU đang thúc đẩy thành lập một cơ quan chuyên trách mới mang tên Trung tâm EU về Lạm dụng tình dục trẻ em là rất cần thiết trong nỗ lực bảo vệ trẻ em trước các hành vi lạm dụng trên không gian mạng.
Trung tâm này sau khi được thành lập sẽ giữ vai trò đầu mối trong việc tiếp nhận, đánh giá và xử lý thông tin do các doanh nghiệp cung cấp chứa nội dung lạm dụng trẻ em được phát hiện trên các nền tảng trực tuyến. Cơ quan trên sẽ xây dựng và vận hành một cơ sở dữ liệu chung dành cho toàn EU, hỗ trợ các nước thành viên đánh giá mức độ rủi ro của từng loại hình dịch vụ trực tuyến, đồng thời phối hợp chia sẻ thông tin với Europol và các cơ quan thực thi pháp luật quốc gia. Trung tâm cũng sẽ phát triển bộ chỉ số nhận diện giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng phát hiện và ngăn chặn nội dung độc hại.
Việc lập Trung tâm diễn ra trong bối cảnh EU đẩy mạnh xây dựng quy định mới về phòng chống lạm dụng tình dục trẻ em trên mạng. Theo nội dung thống nhất giữa các nước thành viên, các cơ quan chức năng có thể yêu cầu doanh nghiệp gỡ bỏ hoặc chặn quyền truy cập vào nội dung lạm dụng. Riêng với dịch vụ tìm kiếm, yêu cầu có thể bao gồm việc loại bỏ các kết quả liên quan. Quy định mới yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến đánh giá nguy cơ dịch vụ bị lợi dụng để phát tán tài liệu lạm dụng hoặc gạ gẫm trẻ em, đồng thời áp dụng biện pháp giảm thiểu phù hợp. Các biện pháp này gồm công cụ báo cáo vi phạm, kiểm soát nội dung chia sẻ và thiết lập chế độ quyền riêng tư mặc định cho trẻ em. Các nước thành viên sẽ giám sát việc thực hiện và có thể yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh khi cần.
Hội đồng EU đề xuất phân loại rủi ro của dịch vụ trực tuyến theo 3 mức: cao, trung bình và thấp, dựa trên các tiêu chí khách quan. Trên cơ sở này, doanh nghiệp thuộc nhóm rủi ro cao có thể được yêu cầu tham gia phát triển giải pháp công nghệ nhằm ngăn ngừa hành vi phát tán nội dung lạm dụng. Việc các quốc gia thành viên thống nhất được định hướng chung giúp EU tiến thêm một bước trong hoàn thiện khung pháp lý mới, hướng tới mục tiêu bảo vệ trẻ em hiệu quả hơn trong môi trường trực tuyến phát triển nhanh chóng.
MINH CHÂU
