Ngày 20-8, Bệnh viện Quân y 175 (Bộ Quốc phòng) cho biết, thời gian qua, đơn vị đã cứu sống nhiều trường hợp ngưng tim ngoài bệnh viện. Đặc biệt, có ca bệnh nhân 74 tuổi người nước ngoài hồi phục ngoạn mục sau 95 phút ngưng tim.
Điển hình là trường hợp người bệnh W.C.N. (74 tuổi, quốc tịch Malaysia và Singapore) đột ngột ngừng tim khi đang chơi tennis tại phường Hạnh Thông (TPHCM). Ngay lập tức, nhân viên y tế gần đó đã thực hiện ép tim ngoài lồng ngực (CPR – kỹ thuật hồi sinh tim phổi) và gọi cấp cứu 115.
Trong suốt quá trình vận chuyển, CPR được duy trì liên tục để giữ máu lưu thông đến não và các cơ quan quan trọng. Tại Bệnh viện Quân y 175, người bệnh nhập viện trong tình trạng ngưng tim, ngưng thở. Báo động đỏ nội viện được kích hoạt, huy động đồng thời các khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực, Can thiệp tim mạch, Gây mê hồi sức. Sau 45 phút hồi sinh tim phổi và sốc điện, nhịp tim trở lại.
Chụp mạch vành phát hiện tắc hoàn toàn động mạch vành trái cùng tổn thương nghiêm trọng hai nhánh còn lại, bệnh nhân được can thiệp đặt stent khẩn cấp. Tiếp đó, bệnh nhân trải qua hồi sức đa cơ quan, kiểm soát thân nhiệt, lọc máu và bảo vệ não, tập vật lý trị liệu và hồi phục hoàn toàn trước khi xuất viện.
Trước đó, bệnh viện cũng đã cứu sống thành công 5 bệnh nhân khác sau khi ngưng tim từ 10 - 35 phút. Nguyên nhân chủ yếu là rối loạn nhịp thất (tim co bóp bất thường khiến máu không bơm được đi nuôi cơ thể) và nhồi máu cơ tim cấp (mạch máu tim bị tắc đột ngột). Nếu không xử trí kịp, não sẽ tổn thương không hồi phục chỉ sau 4–6 phút.
Đó là bệnh nhân P.V.L. (80 tuổi) bị nhồi máu cơ tim khi đang đi bộ; bệnh nhân P.T.B (20 tuổi) ngưng tim khi đá bóng nhưng không được CPR tại chỗ, não thiếu oxy kéo dài, dù được hồi sức tích cực nhưng nguy cơ tổn thương não vẫn cao.
Một trường hợp khác, bệnh nhân Đ.T.Q. (20 tuổi) treo cổ tự tử, được phát hiện trong 4 phút và ép tim ngay. Khi vào viện, bệnh nhân chỉ cần hỗ trợ thở máy ngắn hạn và phục hồi hoàn toàn sau 2 tuần, minh chứng cho giá trị của “thời gian vàng”.
Theo Theo Trung tá, BS-CK1 Diệp Hồng Kháng, Phó Chủ nhiệm Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Quân y 175, tại Việt Nam, ngưng tim, đuối nước và các tai nạn cộng đồng vẫn là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, một phần do kiến thức sơ cứu còn hạn chế trong cộng đồng. Việc xử trí chậm trễ hoặc sơ cứu sai cách không chỉ làm giảm cơ hội sống sót mà còn có thể khiến tình trạng bệnh nhân nặng nề hơn.
"Để tối đa cơ hội sống sót cho người bệnh ngưng tim cần hội đủ ba yếu tố vàng: CPR sớm tại hiện trường nhằm duy trì tưới máu não và các cơ quan trong “thời gian vàng”; hệ thống phản ứng nhanh nội viện để xử trí nguyên nhân và hồi sức tối ưu và điều trị toàn diện sau hồi phục với các biện pháp kiểm soát thân nhiệt, lọc máu, bảo vệ não và phục hồi chức năng sớm", Trung tá, BS-CK1 Diệp Hồng Kháng khuyến cáo.
Hiện Bệnh viện Quân y 175 đang chủ trì đề tài cấp Quốc gia “Nghiên cứu xây dựng và đánh giá hiệu quả mô hình cấp cứu trước bệnh viện”. Đề tài được triển khai trong 48 tháng (10-2021 – 9-2025), khảo sát trên 6 tỉnh/thành với hơn 10.800 người dân và 1.200 nhân viên y tế. Kết quả nghiên cứu đã hình thành 3 mô hình cấp cứu phù hợp với từng địa bàn: thành phố, thị xã - thị trấn và nông thôn. Mô hình hiện đang được thử nghiệm tại TPHCM và tỉnh Đồng Tháp.
Bên cạnh đó, tổ chức nhiều khóa huấn luyện ITLS (International Trauma Life Support) và HHA (Huấn luyện Hồi sức nâng cao) cho y tế cơ sở, lực lượng tại chỗ và cộng đồng. Nội dung bao gồm: nhận biết sớm ngưng tim, thực hành CPR chuẩn quốc tế, sử dụng AED (máy khử rung tim tự động) và kỹ năng sơ cứu khẩn cấp.
THÀNH SƠN
