Một cựu điệp viên và là cộng sự thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên kế hoạch khởi động lại đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) của Nga tới châu Âu với sự hậu thuẫn của các nhà đầu tư Mỹ, hãng tin Financial Times dẫn các nguồn thạo tin cho hay.

Trao cho Mỹ quyền lực vô song

Theo một số người biết về các cuộc thảo luận, Đường ống Nord Stream 2 đang được đề xuất đưa vào vận hành với sự hậu thuẫn của Mỹ theo ý tưởng của ông Matthias Warnig, người điều hành công ty mẹ của Nord Stream 2. Ông Warnig cũng là một cựu sĩ quan mật vụ Stasi ở Đông Đức.

Những người này cho biết kế hoạch của ông Warnig bao gồm việc tiếp cận nhóm của Tổng thống Trump thông qua các doanh nhân Mỹ, như một phần của nỗ lực ngầm nhằm làm trung gian chấm dứt chiến sự ở Ukraine trong khi làm sâu sắc thêm mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Nga.

Ông Matthias Warnig là cựu sĩ quan mật vụ Stasi ở Đông Đức, cũng là cựu lãnh đạo công ty điều hành đường ống Nord Stream 2 và là cộng sự thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Financial Timres)

Theo các quan chức tại Washington, một số nhân vật nổi bật trong chính quyền Tổng thống Trump biết đến sáng kiến ​​thu hút các nhà đầu tư Mỹ và họ coi đây là một phần trong nỗ lực xây dựng lại quan hệ với Moscow.

Tuy nhiên, ông Warnig nói với tờ Financial Times rằng bản thân "không tham gia vào bất kỳ cuộc thảo luận nào với bất kỳ chính trị gia hay đại diện doanh nghiệp Mỹ nào", đồng thời khẳng định ông "tuân thủ các quy tắc khi là cá nhân bị Mỹ trừng phạt".

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cũng khẳng định không có thông tin gì về bất kỳ cuộc đàm phán nào liên quan đến đường ống dẫn khí này.

Trong khi đó, theo Financial Times, các quan chức cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) đã biết về các cuộc thảo luận về Nord Stream 2 trong những tuần gần đây. Lãnh đạo của một số nước châu Âu đang quan ngại và đã thảo luận về vấn đề này.

Một trong hai đường ống của Nord Stream 2 đã bị phá hủy trong các cuộc tấn công phá hoại vào tháng 9/2022. Cả hai đường ống của dự án Nord Stream 1 cũng bị hư hại sau sự cố này. Đường ống Nord Stream 2 còn lại, có công suất vận chuyển hàng năm là 27,5 tỷ m3 khí đốt tự nhiên, vẫn nguyên vẹn nhưng chưa bao giờ được sử dụng.

Theo các nhà phân tích, về mặt lý thuyết, kế hoạch khôi phục lại Nord Stream 2 sẽ trao cho Mỹ quyền lực vô song đối với nguồn cung cấp năng lượng cho châu Âu, sau khi các nước EU có động thái chấm dứt sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga.

Nhưng những trở ngại là rất lớn. Điều này đòi hỏi Mỹ phải dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Nga, Nga phải đồng ý tiếp tục bán khí đốt đã bị cắt đứt trong chiến sự và Đức phải cho phép khí đốt chảy đến bất kỳ người mua tiềm năng nào ở châu Âu.

Vướng nhiều trở ngại

Theo các chuyên gia, cơ cấu sở hữu phức tạp của Nord Stream 2 tiềm ẩn những trở ngại nghiêm trọng cho bất kỳ khoản đầu tư nào.

Nord Stream 2 do tập đoàn năng lượng nhà nước Gazprom của Nga sở hữu 100%. Nhưng 5 công ty năng lượng châu Âu gồm Shell, Uniper, OMV, Engie và Wintershall đã cùng nhau cung cấp khoảng một nửa trong số 11 tỷ USD chi phí xây dựng của dự án thông qua các khoản vay.

Nord Stream 2 do tập đoàn năng lượng nhà nước Gazprom của Nga sở hữu 100%.

Vào năm 2022, chính phủ Đức đã ngừng thủ tục cấp phép cho Nord Stream 2 và khẳng định sẽ không cấp giấy tờ cần thiết để vận hành dự án.

Về mặt lý thuyết, quyền sở hữu đường ống có thể trao cho các nhà đầu tư Mỹ đòn bẩy để kiểm soát dòng khí đốt của Nga chảy vào châu Âu, đây là thị trường quan trọng cho hoạt động xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Mỹ được vận chuyển qua Đại Tây Dương bằng tàu chở dầu.

Nhưng các cựu quan chức cấp cao của Mỹ và các doanh nhân phương Tây có kinh nghiệm đầu tư vào Nga cho biết sự chấp thuận của ông Trump và ông Putin sẽ không đủ để đưa Nord Stream 2 vào hoạt động.

Các cuộc đàm phán diễn ra khi chính quyền Tổng thống Trump đang chạy đua để ký kết một thỏa thuận hòa bình thông qua các cuộc thảo luận song phương với Nga đã nhưng lại không có sự góp mặt của châu Âu và Ukraine.

Điều này khiến các thủ đô châu Âu lo ngại rằng sự hòa hoãn của Mỹ với Moscow có thể đe dọa lục địa này. Ông Trump đã hứa sẽ hợp tác kinh tế sâu sắc hơn với Nga nếu có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng đã nói về những lợi ích kinh tế mà ông cho rằng Mỹ có thể đạt được với Điện Kremlin trong trường hợp có một giải pháp cho vấn đề Ukraine, tuyên bố rằng "một số công ty" đã liên lạc về các thỏa thuận tiềm năng.

Chính quyền Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã trừng phạt ông Warnig và Nord Stream 2 AG vào năm 2022. Các quan chức của ông Biden cũng tỏ ra không mấy quan tâm đến đề xuất mua Nord Stream 2 vào năm ngoái từ Stephen Lynch, một doanh nhân người Mỹ từng làm việc tại Nga.

Ông Trump cũng đã thẳng thắn chỉ trích đường ống trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình với tư cách là tổng thống.

Tuy nhiên, theo các quan chức chính quyền, một số thành viên trong nhóm của ông Trump hiện coi đường ống chạy từ Vyborg của Nga ở Vịnh Phần Lan đến Greifswald trên bờ biển Baltic của Đức là một tài sản chiến lược có thể được sử dụng trong các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine.

Theo Financial Times