Chúng tôi lên đường, tuổi hai mươi (Omega Plus và NXB Thế giới) là những trang hồi ức được kể lại từ chính ký ức của tác giả Trịnh Hòa Bình, cựu binh Trung đoàn 95, Sư đoàn 325, người lính từng tham gia trận đánh 81 ngày đêm giữ Thành cổ Quảng Trị và nhiều chiến trường ác liệt khác như Buôn Mê Thuột, Cheo Reo, Phú Bổn, Dầu Giây, Xuân Lộc, Long Thành…
Tác giả Trịnh Hòa Bình (sinh năm 1955 tại Hà Nội), là cựu binh Trung đoàn 95, Sư đoàn 325, thương binh hạng 1/4. Ông công tác trong lĩnh vực y tế với vai trò bác sĩ chuyên khoa Chẩn đoán hình ảnh. Ngoài ra, một trong những đam mê của ông là văn chương. Trước Chúng tôi lên đường, tuổi hai mươi, ông từng xuất bản Hoa sấu (NXB Thanh niên, 1996) và Nghe tiếng hoa rơi (NXB Hội Nhà văn, 2025).
Chúng tôi lên đường, tuổi hai mươi là hồi ức của một thế hệ đi qua chiến tranh. Qua từng trang sách, hình ảnh những thế hệ học sinh, sinh viên, trí thức Hà Nội bước vào chiến trường hiện lên với sự ngây thơ của tuổi trẻ nhưng mang trong mình đầy lý tưởng.
Sách được chia thành ba phần, trong đó, phần 1 với tên gọi Ký ức về gia đình, được tác giả dành để tái hiện tuổi thơ và nền tảng gia đình nơi hun đúc nên lý tưởng của một thế hệ thanh niên Hà Nội. Những câu chuyện về cha mẹ, làng quê nơi sơ tán, tình thân và sự chuẩn bị lên đường ra trận tạo nền tâm lý, văn hóa cho toàn bộ hồi ký.
Phần 2 - Trong lửa đạn chiến tranh, là trục trung tâm của tác phẩm, ghi lại trải nghiệm của người lính Hà thành tại chiến trường Quảng Trị, đặc biệt là chiến dịch Thành cổ năm 1972. Ở đây, tác giả tái hiện không chỉ sự khốc liệt của cuộc chiến với những trận đánh cụ thể, mà còn cho thấy tình đồng đội, lòng nhân ái và chiều sâu tâm hồn của người lính trẻ đại diện cho thế hệ thanh niên thành thị xếp bút nghiên lên đường ra trận qua khung cảnh đói rét, thiếu thốn, qua những sinh hoạt thường nhật trong những khoảng lặng giữa các trận chiến.
Khép lại những năm tháng chìm trong lửa đạn, tác giả Trịnh Hòa Bình đưa người đọc đến với phần 3 - Hậu chiến và hành trình ký ức, để chứng kiến những di chứng cả về thể xác lẫn tinh thần của đồng đội, của cuộc sống thời hậu chiến, cùng những chiêm nghiệm về hòa bình, ký ức, sự tri ân và trách nhiệm của thế hệ đi sau…
Bên cạnh đó, sách còn có thêm phần Phụ lục, là tập hợp một số bài viết của đồng đội, thế hệ sau với góc nhìn hiện tại về chiến tranh - hòa bình.
QUỲNH YÊN
